HAYAT MECMUASI NDAN (1926-1930) TARİH DİSİPLİNİ VE ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN ÇIKARIMLAR

Toplumların ve insanların zaman ve mekân itibariylegeçirdikleri gelişmeleri sebep-sonuç ilişkisi içerisindeinceleyen tarih disiplini, gerçekleri ortaya koyması yönüyleönem arz etmektedir. Toplumsal gücün sağlanmasının yolu da“toplumsal hafızayı” teşkil eden tarihî mirasa sahip çıkmaktangeçmektedir ki gelecekte atılacak adımlar doğru olsun. Nitekimarz ettiği bu önemden dolayı “tarihin öğretimi” her dönem hertoplum için üzerinde durulması gereken bir mesele olmuş;toplumsal değişim süreçlerine bağlı olarak da şekil almıştır.Özellikle modern (millî) devletlerin kurulma ve gelişmesüreçlerinde “eğitim” kurumu araç olarak; “modern topluminşası/kimlik inşası” hedefinde “tarih öğretimi” odak noktasıolarak görülmüştür. Tarih öğretiminin en temel amacı da“siyasal toplumsallaşma” olarak belirlenmiştir.Yeni Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurucusu MustafaKemal Atatürk, tarih ile yakından ilgilenmiş ve yanlış, eksikbulduğu tarih anlayışını değiştirerek Türk tarihi çalışmalarındaönemli adımlar atmıştır. Devlet’in sesi olarak yayımlananHayat Mecmuası, bu atılan adımların, dönemin tarih anlayışınınkavranması noktasında dikkat çekici bir yayındır. Bu bağlamdaMecmua’da öne çıkan isimler şöyledir: Mehmet Emin(Erişirgil), Avni (Başman), Köprülüzade Mehmet Fuat, ZekiMesut (Alsan), Mustafa Şekip (Tunç), Ziyaeddin Fahri(Fındıkoğlu).Bu çalışma, yöntem olarak nitel araştırmalardan kaynaktaramasına dayanmaktadır. Tarihsel metinlerindeğerlendirilmesinde “içerik analizi” kullanılmıştır. Çalışmanınamacı, bahsi geçen yazarların “tarih disiplininin önemi, tarihselmetot eleştirisi, yeni ideoloji ve değerlerin aktarımı, siyasieğitim, yükseköğretimde tarih” gibi tartışma başlıklarına dairdeğerlendirmelerini, Erken Cumhuriyet Döneminin tarihanlayışı kapsamında ortaya koymaktır.Anahtar Kelimeler: Erken Cumhuriyet Dönemi TarihAnlayışı, Hayat Mecmuası, Tarih Öğretimi, Tarih DisipliniÜzerine Tartışmalar, Yükseköğretimde Tarih.