Turquerie Modası nın Bir Başka Yansıması: Amsterdam Denizcilik Müzesi nde (Het Scheepvaartmuseum) Sergilenen Türk İmgeli Gemi Dümen Başı Figürleri

Denizcilik kültürüne ait gemiler dönemler itibariyle teknolojikgelişimlere göre tipolojik olarak değişikliğe uğramıştır. Askerianlamda denizlerde yüzen birer kale görevi gördükleri gibi aynızamanda deniz üstünde yüzen saraylar olarak da yorumlanabilir.Gemilerin toplumların refah düzeyini yansıtan zengin süslemelerledonatılması onları birbirinden farklı kılmıştır. Bu süslemeler aynızamanda siyasi propaganda aracı olarak kullanıldığı gibi gemisahibinin zenginliğini de yansıtmaktadır. Avrupa’da XVIII.yüzyılda özellikle belli merkezlerde modaya dönüşen Turquerieakımı gemi süslemeciliğinde de yer bulmuştur. Türk kıyafetleriiçinde betimlenmiş Batı insanı Doğu’nun fantastik gösterişlihayatını kendisinde yansıtmaya çalışmış ve hatta bunu çeşitli sanatdallarıyla ölümsüzleştirmiştir. Hollanda denizciliğinin de XVII.yüzyılın başlarından itibaren gelişim göstermesi ve XVIII. yüzyıldadaha da ilerleyerek denizlerde hâkimiyet kurması, deniz ticaretyolları ile limanlarında söz sahibi olması toplumsal zenginliğiniarttırmıştır. Het Scheepvaartmuseum’da sergilenen dümen başıfigürleri de bu düşüncenin bir başka görsel anlatımıdır. Bu çalışma2018 yılında TÜBİTAK tarafından 2219 Yurt Dışı Doktora SonrasıAraştırma Burs Programı kapsamında desteklenmiştir. Araştırmaiçin Amsterdam Het Scheepvaartmuseum ve diğer ilgili denizmüzelerinden izinler alınmış, bu kapsamda eserlerin fotoğraflarıyazar tarafındançekilmiş ve ayrıca çalışma literatür taramasıylatamamlanmıştır.Anahtar Kelimeler: Gemiler, Süsleme, Turquerie, Amsterdam,Het Scheepvaartmuseum