Geleneksel Niğde Evleri Giriş Düzenlemeleri

The aim of this study is to group the entrance arrangements oftraditional Niğde architecture, to define its place in the sidearrangement, and to evaluate within the common ornamentunderstanding occurring in the region in Niğde and itssurroundings. For this, it was determined that in which section ofthe structures the main entrances stand and according to what thisplace is chosen. Then, the entrance arrangements of the houseswere divided into two groups as “arrangements enabling directentrance to the structure” and “yard-garden entrances”.Entrance arrangements in Niğde traditional houses arearchitectural elements that are included in the monumental gatetradition and they show the wealth, life style, belief etc. of thehouse owner. Garden and yard entrances of the houses aregenerally dipterous to facilitate meeting daily needs and dimensionsare arranged according to this. The most notable factor in theentrance arrangements is that, if the door enables direct entranceto the structure, there is a window to enlighten the entrance hall(stony place) in the upper part and if the door is opened to a yard,garden or an yard like garden, there is a geometrically formed,profiled rubbed arrangement to enable the flow from top to bottomand to right and left right under the fronton like triangle window.These arrangements in the middle of the high walls separating thestructure, thus the daily life of family are the first notable factorsas symbols of being monumental and beauty of the structure at thebasement level.Niğde traditional houses have an understanding in accordancewith the Turkish house architecture, in which the Stone material isused masterfully. It particularly shows great similarity with theCappadocia region house architecture. House entrancearrangements are similar in this region apart from small differencesand they are the product of a shared admiration. This admirationwas repeated in other structures starting from 18th century to thefirst half of 20th century and it reached our day as the proof of ashared expression. Bu çalışmanın amacı, Niğde geleneksel konut mimarisinin giriş düzenlemelerini gruplandırmak, cephe düzenlemesi içindeki yerini belirlemek, Niğde ve çevresindeki bölgede oluşan ortak bezeme anlayışı içinde değerlendirmektir. Bunun için öncelikle yapıların ana girişlerinin, yapıların hangi bölümünde yer aldığı ve neye göre bu konumun seçildiği belirlenmiştir. Daha sonra ise konutların giriş düzenlemeleri, “yapıya doğrudan girişin sağlandığı düzenlemeler” ve “avlu- bahçe girişleri” olmak üzere ikiye ayrılmıştır.Niğde geleneksel konutlarındaki giriş düzenlemeleri, anıtsal kapı geleneği içinde yer alan ve ev sahibinin zenginliğini, yaşam tarzını, inancını vb. gösteren bir mimari elamandır. Konutların bahçe ve avlu girişleri, günlük ihtiyaçların karşılanmasında kolaylık sağlamak için genellikle çift kanatlıdır ve boyutu buna göre ayarlanmıştır. Giriş düzenlemelerinde en dikkati çeken unsur, doğrudan yapıya geçişi sağlıyorsa, üst kısmında, giriş holünü (taşlığı) aydınlatacak bir pencerenin yer alması; avlu, bahçe ya da avlumsu bahçeye açılıyorsa, üstte alınlık tarzı bir üçgen kısmın bulunduğu ve bunun hemen altında tepeden aşağıya, sağ ve sola doğru akışı sağlayan, geometrik formlu, profillendirilmiş taş silmeli bir düzenlemenin bulunmasıdır. Yapıyı, dolayısıyla ev halkının günlük yaşamanı, sokaktan ayıran yüksek duvarların ortasında beliren bu düzenlemeler, zemin kat seviyesinde yapının anıtsallığının ve güzelliğinin bir simgesi olarak ilk dikkati çeken unsurdur.Niğde geleneksel konutları, içinde değerlendirildiği, taş malzemenin ustaca kullanıldığı Türk konut geleneğine uygun bir anlayışa sahiptir. Özellikle Kapadokya bölgesi konut mimarisiyle büyük benzerlik göstermektedir. Konut giriş düzenlemeleri küçük farklılıklar dışında bu yörede aynı şekildedir ve ortak bir beğeninin ürünüdür. Bu beğeni yaklaşık 18 yüzyıldan başlayarak 20 yüzyılın ilk yarısına kadar olan süreçte inşa edilen diğer yapılarda da tekrarlanmış ve ortak bir ifadenin kanıtı olarak günümüze ulaşmıştır