Türk Köyü Köy Edebiyatına Nasıl Yansıdı? Köy Enstitülü Yazarlarda Tematik Eğilimler

It would not be wrong to state that village literature in Turkeyappeared as a branch of “Into the Village” movementand under theinfluence of “Populism” ideology that emerged in the beginning ofRepublic period. However, this literature, though it came out with asocial realist claim, gained an ecclectic structure as it was affected byNarodnik literature in Russia at that time on one hand and by the“rusticism” movement bearing naturalistic features, which had startedearlier on the other.During the Village Institutes movement in 1940s in Turkey, withthe literature created by the authors graduated from these schools,village and villagers were first voiced “emically” by these authors whowere born and grew up in the village. This movement powered by theslogan of the Republic ideology, “Villagers are our masters,” took strongroots in Turkish literature starting from 1950s. However, as of 1970s,parallel to the social change and urbanization it gradually weakenedand in a sense, disappeared. Yet, due tothe naturalistic characteristic ofvillage literature and the authors of this movement, who attached aspecial importance to the mission of “saving the society,” the worksproduced within this movement are said to have been important interms of village sociology. Within this framework, the prominent figuresof this movement maintained that the work of art produced during thismovement had “documentary” quality.However, to what extent this literature reflected the village andthe villager realistically is still controversial. When looked at from apoint of reflecting the village realism, it can be seen that this literaturecreated by the authors of Village Instituteis not in line with what is real.Undoubtedly, the reason why we, as readers, were not able to see whatwas experienced in the society then is closely related to the author’sendavour to incorporate his/her political views into his/her work. If wewere to express the village literature created by the villager-authors in aLukacsian discourse, “reality, even contrary to one’s opinions, hopesand beliefs, has to be depicted with an unwavering honesty.” Türkiye’de köy edebiyatının, Cumhuriyet dönemi başlarında ortaya çıkan “Halkçılık” ideolojisinin etkileri altında ve “Köye Doğru” akımının bir kolu olarak ortaya çıktığını söylemek yanlı olmayacaktır. Ne var ki bu edebiyat, toplumcu gerçekçi bir iddia ile ortaya çıkmasına karşın, bir yandan kendisinden önce başlamış olan naturalist “köycü”lük akımından bir yandan da o dönem Rusya’sında görülen narodnik edebiyattan etkiler alarak eklektik bir yapı kazanmıştır.1940’larda Türkiye’de yaşanan Köy Enstitüleri ortamında, bu okullardan mezun olan yazarlar tarafından oluşturulan bu edebiyat ile ilk kez köy ve köylü, kökeni köy olan yazarlar tarafından ve “içerden” dile getirilmiştir. Cumhuriyet ideolojisinin “Köylü efendimizdir” sloganından da güç alan bu akım 1950’lerden itibaren Türk edebiyatında güçlü bir yer kazanmıştır. Gelgelelim, gerek köy edebiyatının naturalist niteliği ve gerekse bu akımdan yazarların toplumu kurtarma “ misyon”una özel bir önem vermeleri bir zaaf da oluşturmuştur.Bu arada, Enstitülü yazarların oluşturduğu köy edebiyatının reel toplumla her zaman uyum içinde olmadığı da görülmektedir. Hiç şüphesiz reel toplumda yaşanan süreçleri bu yapıtlarda her zaman birebir göremeyişimizin nedeni yazarların, edebiyat yapıtlarına kişisel düşüncelerini koymalarıyla ilişkisi vardır. Bu nedenle, Köy enstitülü yazarların oluşturduğu köy edebiyatının, -Lukacs’çı bir söylemle ifade edersek-, toplumsal gerçeklik umutlarına ve isteklerine karşı gitse de onu betimlemedeki “sarsılmaz dürüstlüğü” gösterip gösterememeleri de irdelenmelidir