Estetik Bir Öğe Olarak Sinemada Ses Tasarımı Ve Örnek Bir Film Çözümlemesi

It is a well-known fact that the image itself, even in a film having the simplest story, does not provide enough message. Due to a spesific aesthetic predication of audio phonemena, the films, right from the beginning, started to be shown in accompany with sound. The soundelement in cinematography which produces the semantic expression asa parlance by means of images and sounds has its own ways of use.The sound universe of cinematography is composed of dialogs, effectsand music each having different ontologies. In today’s cinematography,all these three elements were given in. For all that, in some filmsproduced for certain aesthetic considerations and in limited numbersthe usage of effects and music are avoided. Looking at the elementsmaking up the universe of sound in a film from the perspective ofessential functions it is seen that the dialogs are used to provideinformation, effects to create a real spatial and temporal feeling, andmusic to conceive the ambiance required by narrative. By doing so,matching the sounds in harmony with images is achieved and so theenhancement of the narrative’s reality illusion is expected. Somedirectors on the other hand, by pushing the sound out of its basicfunctions, rendering images and sounds contrary oppose this approachgo in search of producing different and new meanings. This studyinvestigates the how the sound universe design of the film “Deli DeliOlma” directed by Murat Saracoğlu, as an aesthetic element ismanipulated. In analysis, sound universe has been assesed either bystructural or dramatic functional dimensions. En basit öyküye sahip bir filmde bile sadece görüntülerin yeteri kadar ileti sağlamadığı bilinen bir gerçekliktir. Ses olgusunun kendine özgü estetik bir yükleme sahip oluşundan ötürü, sinemanın ilk anlarından itibaren filmler ses eşliğinde gösterilmeye başlanmıştır. Bir dil olarak anlamsal ifadeyi görüntü ve sesler aracılığıyla üreten sinemada ses unsuru, kendine özgü kullanım biçimlerine sahiptir. Sinemanın ses evrenini üç farklı ontolojiye sahip olan konuşmalar, efektler ve müzik oluştur. Günümüz sinemasında bu üç unsura da yer verilmektedir. Buna karşın, belirli bir estetik anlayış içinde üretilen ve sayıları oldukça az olan bazı filmlerde ise efekt ve müzik kullanımından kaçınıldığı görülmektedir. Bir filmde ses evrenini oluşturan unsurlara temel işlevler perspektifinden bakıldığında, konuşmaların bilgi sağlamaya, efektlerin uzam ve mekânın gerçeklik duygusu yaratmaya, müziğin ise anlatımın gerektirdiği ambiyansın yaratılmasına yönelik kullanıldıkları görülmektedir. Bu kullanımda seslerin, görüntüler ile uyumlu olarak eşleştirilmesi sağlanmakta ve böylece de anlatının gerçeklik yanılsamasının güçlenmesi istenmektedir. Bazı yönetmenler ise, bu tarz bir kullanıma karşı çıkıp, sesi temel işlevlerinin dışına taşırıp, görüntü ve sesleri birbirleriyle çelişik hale getirip, farklı ve yeni anlamlar üretmenin peşine düşmektedirler. Bu çalışmada yönetmenliğini Murat Saraçoğlu’nun yaptığı ‘Deli Deli Olma’ adlı filmin ses evreni tasarımının estetik bir öğe olarak nasıl kurgulandığı irdelenmiş; çözümlemede ses evreni, hem yapı hem de dramatik görev içindeki boyutlarıyla değerlendirilmiştir