Edebiyat Niçin İnsansız Olamaz?

Literature is one of the fine arts together with architecture, sculpture, painting and music. There are great differences between literature and the other branch of arts in terms of material, focus of perception, originality and form. In addition, literature differentiates from the other arts concerning basic content element. While it ispossible to create works without human in the plastic and phoneticarts, in literature it is not possible. So, literature is the unique kind ofart that has to contain human and humanistic situation. The createdworks in each branch of art is the product of a humanistic point ofview. A painter or a sculptor may also symbolise a humanitarian aspectin their nonfigurative works. However, human-work relation in terms ofliterature is not a kind of symbolisation for human or its world in thecontext or indirect relation between the artist and the context, but it isthe case of existence of human and its characteristics itself in the work.Literature cannot be without human, it realizes the contents of theworks by using language, dispute of dynamism, and based onmentality. So, the mentioned characteristics are the aims of thisresearch. The basic materials of the art of literature, which arelanguage, vocabulary and grammar, are the products of humanconscious. Contrary to the plastic arts that are motionless andspeechless, literature is based on the unity of speech, motion andmental. Being a product of conscious, together with conscious motion,are a condition for which a work of literature cannot be without human.In terms of the place of literature among the other arts this research isaimed to examine the dependency of literature on human in the light ofthese three criteria. Edebiyat, mimarî, heykel, resim ve müzikle birlikte beş temel güzel sanat dalından biridir. Malzeme, algı odağı, orijinalite, biçim bakımlarından edebiyatla diger sanat dalları arasında büyük farklılıklar vardır. Bunlara ek olarak, temel içerik ögesi noktasında da edebiyat, öteki sanatlardan ayrılmaktadır. Plâstik ve fonetik sanatlarda insansız içerikli eserler üretilebilirken, edebiyat kapsamında yazılan eserlerde bu mümkün değildir. Dolayısıyla edebiyat, içeriğinde insan ve/ya insanî bir durum barındırma zorunluluğu taşıyan biricik sanat dalıdır. Her sanat dalında, üretilen eser, insanî bir bakış açısının ürünüdür. Bir ressam ya da bir heykeltraş da nonfigüratif nitelikli eserinde insanî bir yönü sembolize edebilir. Ancak edebiyat kapsamındaki insan-eser bağıntısı, içerik ile sanatçı arasındaki dolaylı ilinti ya da içerikte insana ve onun dünyasına yönelik bir sembolleştirme değil; insanın ve ona has özelliklerin, eserin içeriğinde bizzat bulunması durumudur. Edebiyat, insansız olamayışını, bünyesinde bulundurduğu eserlerin içeriğinin ‘dille meydana getirilmesi’yle, ‘devingenlik taşıması’yla, ve ‘zihinselliğe dayanması’yla gerçekleştirir. Dolayısıyla, anılan üç özellik, bu çalışmanın gerekçelerini oluşturmaktadır. Edebiyat sanatının temel malzemesi olan dil, söz dağarcığı ve grameri ile bütünüyle insan bilincinin ürünüdür. Hareketsiz ve sözsüz bir duruş sergileyen plâstik sanatların aksine edebiyat söz, eylem ve zihin birlikteliğine dayanır. Dilin bir bilinç ürünü oluşu, yine bilince dayalı eylemle birlikte ‘edebiyat eserinin insansız olamaması’nı bir koşul konumuna getirir. Bu çalışma, edebiyatın -diğer güzel sanat dalları içerisindeki yeri itibarıyla- insana olan muhtaçlığını/ bağımlılığını üç ayrı ölçüt ışığında irdelemeyi amaçlamaktadır