Bağdatlı Zihnî'nin Sâkî-Nâmesi

Sâkî-nâmes are one of the most given samples in The ClassicalTurkish Literature. A lot of studies have been done about its historicaldevelopment, specifical features, important representatives in theArabian, Persian and Turkish Literature. Thus, many sâki-nâmes havebeen described. Naturally, sâkî-nâmes aren‟t limited to these describedsamples. When the manuscripts in libraries are scanned anew,existence of many manuscripts will be discovered. One of thesemanuscripts is also Zihnî from Baghdat‟s Sâkî-nâme.Written with terci’-i bent versification, the piece consists of fiveclauses and fifty-three couplets. According to the poet, the bade givesthe nurture to the soul and enlightens the mirror of the heart. It is anelixir of immortality. The lover sees the world equal with a full glass ofbade and leaves the two worlds for a glass of bade. His soil has beenembroidered to the glass at the hands of the sake. The lover is drunkwith the wine of satisfaction and wants neither the heaven nor the IremOrchard. The elders wouldn‟t remind of their youth with the presentedwine. The agony in the hearts will never stay no more. The delectation ofthe love bade eliminates the other flavors and the desire. This situationfor the truth rints is a source of pride. Hence, the life mustn‟t be wastedand the divan shouldn‟t be deplored with suicidal agony. For thisreason, the wine should be drunk. This will be also a present to begiven for the life. The advices of Nasih‟s from the point of view “drinkingisn‟t a mental work” aren‟t recognized.In this study, after the content of Zihnî‟s Sâkî-nâme isemphasized clause-by-clause, the transcripted version of the Sâkî-nâmewill be given. Saki-nameler, klasik Türk edebiyatının en çok örnek verilen türlerindendir. Bu türün Arap, Fars ve Türk edebiyatlarındaki tarihi gelişimi, belirli özellikleri, önemli temsilcileri hakkında birçok çalışma yapılmıştır. Böylelikle de birçok saki-name tanıtılmıştır. Elbette saki-nameler, tanıtılmış olan bu örneklerle sınırlı değildir. Kütüphanelerdeki yazma eserler yeniden tarandıkça gün yüzüne çıkmamış birçok eserin varlığı tespit edilecektir. Bu eserlerden biri de Bağdatlı Zihnî‟nin “Saki-name” sidir.Terci„-i bent nazım şekli ile yazılan bu eser, 5 bent ve 53 beyitten oluşmaktadır. Şaire göre bade, ruha gıda verir, gönül aynasını parlatır. Ölümsüzlük iksiridir. Âşık, dolu bir kadehi dünya ile eşdeğer görür ve bir kadeh için iki dünyayı terk eder. Ruhu sakinin elindeki kadehe nakış olarak işlenmiştir. Âşık, şevk şarabının sarhoşudur ve ne cenneti ne de İrem bağını ister. Sunulan şarapla yaşlılar gençleşip gençlik çağlarını anmayacaklardır. Gönüllerde de keder kalmayacaktır. Aşk badesinin lezzetleri başka tatları ve arzusunu ortadan kaldırır. Hakikat rintleri için bu durum övünç kaynağıdır. Dolayısıyla ömür boşa geçirilmemeli, meclis yok edici gamla kederlendirilmemelidir. Bunun için de şarap içilmelidir. Bu da ömre verilecek bir mükâfat olacaktır. Nasihin içki içmek akıl işi değildir gibi nasihatlerine ise itibar edilmez.Bu çalışmada Zihnî‟nin Saki-name‟sinin bent bent muhtevası üzerinde durulduktan sonra, Saki-name‟nin çeviri yazılı metni verilecektir