Balıkesir'de Serbest Cumhuriyet Fırkası'

In this essay, I have mentioned about 1930 local elections inBalıkesir and organization of SCF in Balıkesir province in the period ofrepublic. Balıkesir’s socio-economic structure has been evaluated beforeand meanwhile the organization of SCF. It is understood that Balıkesir’speople, whose income mainly depends export products such as oliveand tobacco, were suffering from some economic problems in the yearsmentioned above. Especially; the villagers had difficulty in paying taxesas well as they couldn’t get loan, which they need for their productiveactivities, from Agriculture Bank. Besides, it is understood that peoplehad some complaints about officials. Some officials were accused ofmisappropriation. It is seen that the government weren’t capable ofstruggling with some infectious such as malaria. It can be said thatthese complaints about government led to a tendency to SCF.SCF leader Fethi Okyar organized a demonstration in Balıkesir asa part of his tour in Aegean Region. It is highly remarkable that therewas a huge participation to this meeting in Balıkesir and it shows thetendency to SCF in Balıkesir. In his speech, SCF leader handled issuessuch as complaints about government.SCF completed its organization in Balıkesir rapidly. Theyorganized not only in province center but also in counties and towns.During these activities SCF encountered CHF’s opposition andobstruction. As in the other Anatolian provinces, it is a fact that therewere malpractices in 1930 local elections in Balıkesir. After anargument with CHF members, SCF declared that they gave up takingpart in elections.As known, the Menemen event has occurred after the dissolutionof SCF. After the event, Balıkesir was one of the cities where martial lawwas implemented. Was there a relationship between Balıkesir SCForganization and Menemen Event? Was someone arrested after theevent? I have tried finding answers to these questions. Bu makalede, Cumhuriyet döneminde Terakki Perver Cumhuriyet Fırkası’ndan sonra kurulan ve ikinci demokrasi deneyimi olan Serbest Cumuriyet Fırkası’nın Balıkesir vilayetindeki teşkilatlanması ve 1930’da yapılan belediye seçimleri ele alınmıştır.Öncelikle, SCF’nin teşkilatlanma öncesinde ve teşkilatlandığı sırada Balıkesir vilayetinin sosyo- ekonomik yapısı değerlendirilmiştir. Bahsi geçen yıllarda, zeytin, tütün gibi ihracat ürünleri ile geçimini sağlayan Balıkesir halkının zor durumda olduğu görülmektedir. Özellikle köylü, üzerine düşen vergileri ödemekte zorlanmakta, Ziraat Bankasından tarımsal faaliyetlerini sürdürmekte gerekli olan krediyi alamamaktadır. Ayrıca, vilayet halkınının devlet memurlarından da bazı şikayetlerinin olduğu anlaşılmaktadır. Memurların görevlerindeki bazı suistimalleri mahalli basın kaynaklarında yer almıştır. Hükümetin başta sıtma olmak üzere bulaşıcı hastalıklarla mücadelede yetersiz kaldığı görülmektedir. Söz konusu şikayet konularının SCF’nin Balıkesir’ de siyasi teveccüh görmesinde önemli bir etken olduğu söylenebilir.SCF lideri Fethi Okyar, çıktığı Ege gezisinde Balıkesir’de bir miting düzenlemiştir. Balıkesir halkının mitinge olan yoğun katılımı SCF’nin bu ildeki siyasi ağırlığını göstermesi bakımından anlamlıdır. SCF lideri konuşmasında, ağırlıklı olarak yukarıda dile getirilen halkın hükümetten şikayetçi olduğu konuları ele almnıştır.SCF Balıkesir’de hızlı bir şekilde teşkilatlanmıştır. Sadece şehir merkezinde değil aynı zamanda ilçelerde ve köylerde de teşkilatlanma çalışmaları yaptığı anlaşılmaktadır. Bu çalışmalar sırasında CHF’nin muhalefeti hatta yer yer engelemeleri ile de karşılamıştır.Diğer Batı Anadolu vilayetlerinde olduğu gibi Balıkesir’de de 1930 belediye seçimlerinde yolsuzluk ve usulsüzlükler olduğu vakıa’dır. CHF lilerle SCF üyeleri arasında yaşanan tartışmalardan sonra SCF seçimlere katılmaktan vazgeçmiştir.Bilindiği gibi Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın feshinden sonra Menemen olayı meydana gelmiştir. Olaydan sonra Örfi idare ilan edilen illerden birisi de Balıkesir’dir. Balıkesir vilayetinde, SCF ile Menemen olayı arasında bir ilişki var mıdır? Olaydan sonra tutuklananlar olmuşmudur? Makale’de bu soruların da cevabı aranmaya çalışılmıştır