
Karakalpak Poet and Bard Berdak's Poem "Genealogy"
Author(s) -
Feyza Tokat
Publication year - 2012
Publication title -
turkish studies
Language(s) - English
Resource type - Journals
ISSN - 1308-2140
DOI - 10.7827/turkishstudies.4118
Subject(s) - poetry , genealogy , history , art , literature
The most famous poet and bard of the Karakalpaks, Berdak (Berdimurat Gargabay Ogly), who lived in the 19th century, is the founder of the Karakalpak literature. As Karacaoglan and Asik Veysel are famous for Turkey Turks, Berdak is also famous for Karakalpak Turks. He described the social life, political life, customs and traditions, beliefs, and way of life of the Karakalpaks of his period with a realistic language.Berdak’s poems written in Arabic alphabet had been destroyedbecause they were considered as a class of religious artifacts. For thisreason, the original written copies are not available right now. Berdak’spoems were loved and memorized by people. His poems were latercompiled and published as a book.Berdak’s epic poem “Sejire” (“The Genealogy”) is the first writtengenealogy of the Karakalpak people. Also, Berdak was the first to putthe history living in the oral tradition of the Karakalpak people inchronological order. This epic was written on the basis of writtendocuments and oral stories about the emergence of clans, tribes,peoples of Central Asia and their names.This study briefly introduces the life of Berdak who is aKarakalpak poet and bard. Then his epic poem "Genealogy", whichcontains information about Karakalpak, Uzbek, Kazakh, Kipchak andTurkmen peoples’ history, is presented. At the end of this research, an“Index of Proper Nouns” is appended. Berdak’s “Sejire” is a veryimportant piece of work in terms of showing the power of his poetry, hisinterest in the historical public life, and his patriotism. This study aimsbetter recognition of Berdak in the Turkish world and obtaining therespect and attention he deserves. 19. asırda yaĢamıĢ olan Karakalpakların en ünlü Ģair ve ozanı Berdak (Berdimurat Ğarğabay Ulı) Karakalpak edebiyatının kurucularındandır. Türkiye Türklerinde Karacaoğlan, AĢık Veysel ne kadar meĢhur ise, Karakalpak Türkleri içinde Berdak da o kadar meĢhur bir kiĢidir. O, yaĢadığı dönemdeki Karakalpakların sosyal, siyasi hayatlarını, örf ve âdetlerini, inançlarını, yaĢayıĢlarını, gerçekçi bir dille anlatmıĢtır. Arap harfleriyle yazılmıĢ olan Berdak’ın Ģiirleri, dinî eserler sınıfında görülmüĢ ve yok edilmiĢtir. Bu sebeple ilk yazılı nüshaları elimizde yoktur. Berdak’ın Ģiirlerini halk sevmiĢ ve ezberlemiĢtir. Onun Ģiirleri sonradan derlenmiĢ ve kitap hâline getirilmiĢtir.Berdak’ın “ġejire” (ġecere) adlı destansı Ģiiri, Karakalpak halkının ilk yazma Ģeceresi, Berdak da Karakalpak halkının sözlü gelenekte yaĢayan tarihini kronolojik sıraya koyan ilk kiĢidir. Bu destan; boyların, kavimlerin, Orta Asya halklarının, onların adlarının ortaya çıkıĢı hakkındaki yazılı belgeler ve ağızda yaĢayan hikâyeler temel alınarak yazılmıĢtır.Bu çalıĢmada Karakalpak Ģair ve ozanı Berdak’ın kısaca hayatı üzerinde durulmuĢ ve onun Karakalpak, Özbek, Kazak, Kıpçak, Türkmen halklarının tarihlerine dâir bilgiler ihtiva eden “ġejire” adlı destansı Ģiiri tanıtılmıĢtır. AraĢtırmamızın sonuna “Özel Ġsimler Dizini” eklenmiĢtir. Berdak’ın “ġejire”si, onun Ģairlik kudretini, halkının tarihî hayatına ilgisini, vatanseverliğini göstermesi bakımından çok önemli bir eserdir. Bu çalıĢmayla Berdak’ın Türk dünyası içinde daha fazla tanınması, hak ettiği saygıyı ve ilgiyi görmesi amaçlanmıĢtır