About Mesnevis Published In The Republican Period-I

Mesnevi, an Arabic word, is a form of poetry which is acknowledged by researchers that its first samples appeared in Arabic Literature although it was firstly used as a literary term in Persian Literature. The term “mesnevi” and verse have been transferred to Turkish Literature from the Persian and countless literary works have been produced in this genre between 11th and 14th centuries. InTurkish and Persian Literature, right after divans, it is one of theleading works of art which has been compiled most. Divans, which areamong the most important works of Old Turkish Literature, started tobe published with new letters with the proclamation of the republic andfacsimile of some works have been done. These studies, done on thedivans have showed up in blurbs as well. The divans published inTurkey after the announcement of the Turkish Republic until 2000 hadbeen introduced by three articles. And in this one, the mesnevispublished after the announcement of the Turkish Republic until 2000are introduced. In this article, presentations and some analysis aremade on 75 mesnevi printings, either published full text or facsimiled,from the foundation of republic to the year of 2000. The works (mesnevi)that are discussed in this study, could not totally be organized in analphabetical order according to nicknames of the poets, like they aredone in the presentations of the divans. Therefore¸an arrangement,according to most common nicknames of the poets, is made in theorganization of the mesnevis. And in the presentation and evaluation,information about sections of these works, the copies of the mesnevis,the style adopted while preparing the text of mesnevi, the content andcontext of it and the manner of publication, are given and short reviewsin needed points are done. Arapça bir kelime olan mesnevi, edebiyat terimi olarak ilk defa İran edebiyatında kullanılmış olmakla birlikte, araştırmacılar tarafından ilk örneklerinin Arap edebiyatında ortaya çıktığı kabul edilen bir nazım biçimidir. Mesnevi terimi ve nazım şekli Türk edebiyatına İran edebiyatından geçmiş, XI-XIX. yüzyıllar arasında bu türde sayısız eserler yazılmıştır. Divanlardan sonra, eski Türk edebiyatı tarihinin araştırılmasında en önemli yapı taşlarından olan mesneviler, Fars ve Türk edebiyatında en çok telif edilen eserlerin başında gelir. Eski Türk edebiyatının en önemli eserlerinden olan divanlar, Cumhuriyetle birlikte yeni harflerle yayımlanmaya başlanmış, kimi eserlerin ise tıpkıbasımları yapılmıştır. Divanlar üzerine yapılan bu çalışmalar tanıtım yazılarında da kendini göstermiştir. Cumhuriyet’in ilanından 2000 yılına kadar Türkiye’de yayımlanmış divanlar daha önce üç makaleyle tanıtılmıştı. Bu çalışmada da Cumhuriyet’in ilanından 2000 yılına kadar, tam metin olarak yayımlanmış ya da tıpkıbasımı yapılmış yetmiş beş mesnevi baskısı üzerinde durularak tanıtma ve yer yer değerlendirmeler yapılmıştır. Bu yazıya konu olan eserler (mesneviler), divanların tanıtımında olduğu gibi şairlerin mahlaslarına göre tam bir alfabetik sıralama ile düzenlenememiştir. Bundan dolayı, mesnevilerin sıralanmasında, şairlerin en yaygın olarak bilinen isimlerine göre yine alfabetik bir düzenlemeye gidilmiştir. Yapılan tanıtma ve değerlendirmelerde ise; çalışmaların (kitapların) bölümleri, mesnevinin nüshaları, mesnevi metninin hazırlanmasında izlenen yol, mesnevinin muhteva ve şekil özellikleri, metnin yayımlanış biçimi gibi konularda bilgiler verilmiş ve gerekli görülen noktalarda kısa değerlendirmeler yapılmıştır