Balzac-Tanpinar: Comparing Two Imaginary Interview

Honoré de Balzac who is one of the most important novelists ofFrench Literature, wrote also Traité de la Vie Élégante that is one of themost important three manifests of French dandyism. He strives todefine the rules and the frame of elegant living in it, and for thatpurpose, builds an imaginary conversation with George BryanBrummell who is identified with dandy and dandyism. In thatcorversation, Brummell is presented as an expert on customs andelegant living, and his notions are postulated.On the other hand, Ahmet Hamdi Tanpınar who is one of the mostimportant personalities of Turkish literature in the 20th century, buildsa similar conversation with Ahmet Cemil who is a protagonist of HalitZiya Uşaklıgil’s novel named Mai ve Siyah, one hundred years later. Theconversation titled “Ahmet Cemille Mülakat” was published in Anayurt,in number 8 and 9, at the last month of 1933. He examinessarcastically poetry and fiction of the literature of Servet-i Fünun andlife styles of that period through elderly Ahmet Cemil then. The reviewsabout changing literary perception and life style when the conversationis occured, strewed to it.There are also some details that can be examined in the conceptof dandysim and Brummell’s life in the Tanpınar’s conversation. Theyincrease the mutual aspects between the two conversations, and, in thiscontext, call to mind Balzac’s influence on Tanpınar, for Balzac’sconversation was previously published. Fransız edebiyatının en önemli romancılarından biri olan Honoré de Balzac, aynı zamanda Fransız dandizminin en önemli üç manifestosundan biri olan Traité de la Vie Élégante adlı eserin de yazarıdır. Bu eserinde zarif hayatın kurallarını ve çerçevesini oluşturmaya çalışan Balzac, bu amaçla dandy ve dandizm denince akla ilk gelen kişi olan George Bryan Brummell ile hayalî bir mülakat kurgular. Bu hayalî mülakatta Brummell elbiseler ve zarif yaşam konusunda bir otorite olarak sunulur, onun görüş ve tutumları ön plana çıkarılır.20. yüzyıl Türk edebiyatının en önemli kişiliklerinden biri olan Ahmet Hamdi Tanpınar benzer bir hayalî mülakatı, yaklaşık yüzyıl sonra, Halit Ziya Uşaklıgil’in Mai ve Siyah adlı romanının başkahramanı olan Ahmet Cemil ile gerçekleştirir. “Ahmet Cemille Mülakat” başlığını taşıyan bu hayalî mülakat, 1933 yılının son ayında Anayurt dergisinin 8. ve 9. sayılarında yayımlanmıştır. Tanpınar, hayalî mülakatında artık yaşlılık döneminde olan Ahmet Cemil aracılığıyla Servet-i Fünun edebiyatının şiir ve kurgu dünyasını ve o dönemin yaşam biçimini alaycı bir yaklaşımla değerlendirir. Benzer şekilde mülakatın yapıldığı dönemin değişen edebiyat anlayışı ve yaşam biçimiyle ilgili değerlendirmeler de mülakata serpiştirilmiştir.Tanpınar’ın hayalî mülakatında ayrıca Brummell’in hayatı ve dandizm bağlamında değerlendirilebilecek bazı ayrıntılar iki mülakat arasındaki ortak yönleri çoğaltmakta ve bu bağlamda çok daha önce kaleme alınması dolayısıyla Balzac’ın etkisini gündeme getirmektedir