About Architectural Concepts In Divanu Lügati’t-Türk

In those works focused on Turkish history, culture, arts,civilization and so on, especially the western Works, it has beenmentioned about Turks as an inheritor of nomadic culture. While someof these might be true, most of them contain errors. Some of theseworks are results of lock of knowledge and inadequate research whileothers are results of prejudice. We think that the right works helpingthe mistakes in previous studies will be done vie benefitting from thestudies explaining the cultures of Turks right after the settled life andvia increasing the number of these studies. One of the studies guidingus in understanding the XI century’s Turkic architecture is the DivanuLügati’t-Türk written by Kaşgarlı Mahmud. This is one of the knownoldest dictionary in Turkish. Work of Mahmud that is decisive inunderstanding the Turkish culture, their architectural view especialafter settled life and their social and geographic habitus will be essentialsource of our focus. Turk’s naming tradition of their imagined productsand their real products and their habitats turned to be major indicatorof Turk’s architecture and art perspectives. Furthermore, the newarchitectural onomastic practices of Turks in these spaces are decisivein order to highlight the level of onomastic among Turks. Türk Milletinin gerek tarihini, gerek kültürünü, gerek sanatını, gerekse medeniyetini konu edinen çalışmalarda özellikle de batı kaynaklı olanlarında bu milletten genellikle göçebe bir kültürün sahibi olarak bahsedilir. Bu söylenenlerin bir kısmı doğru olmakla beraber önemli bir bölümü de hatalarla doludur. Bazıları bilgi eksikliğinden, bazıları yetersiz araştırmaların sonucu olarak, bazıları ise belki bir ön kabulün sonucunda yapılarak yayınlanmış çalışmalardır. Biz bu yanlışlıkların giderilmesine katkı sağlayacak çalışmaların Türklerin yerleşik hayata geçtikten sonra ki medeniyetini ve kültürünü anlatan eserlerden faydalanılması yolu ile elde edilebileceğini ve anlaşılacağını bu konuda yapılacak olan çalışmaların çoğalması sonucu bu alandaki hataların ve eksikliklerin bir nebze dahi olsa giderilebileceğini düşünüyoruz. Türk Mimarisinin XI. Yüzyıl Türk Dünyasında ki durumunun anlaşılabilmesi hususunda bize rehberlik edebilecek eserlerden biriside Kaşgarlı Mahmud tarafından kaleme alınan ve Türkçenin bilinen en eski sözlüğü olarak kabul edilen Divanu Lügati’t-Türktür. Üzerinde yaşadıkları Dünya’yı, vatan olarak benimsedikleri coğrafyayı ve kullandıkları mekânı algılama biçimlerinin yanı sıra yerleşik hayata geçen Türklerin mimarlık anlayışı ile birlikte mimarîyi algılama biçimlerini ve bunların Türk kültür dairesinde ki yerini ve önemini kavramak açısından önemli olduğunu düşündüğümüz bu eser çalışmamıza temel teşkil etmiştir. Türkün algılamasında ürettiğine ya da yaptığına ad verme geleneği vatan edindiği topraklarda inşa ettiği yeni yurtluk mekânlar Türk mimari ve sanat anlayışının önemli göstergeleri olmuştur. İnşa edilen bu mekânlarda tabi olarak yeni mimari adlandırmaları da Türk onomastiğinin ulaştığı seviyeyi de göstermesi açısından son derece önem arz etmektedir