Neoliberal Eğitim Politikaları ve Eğitimde Fırsat Eşitliği Bağlamında Uluslararası Sınavların (PISA, TIMSS ve PIRLS) Analizi

Ekonomi ve eğitim ilişkisi birçok araştırmaya konu olmuş ve eğitim süreçlerinin ekonomik politikalara hizmet etmesi kabul edilen bir olgudur. Kapital sistemin oluşturduğu eşitsiz yarış sisteminin yeniden oluşturucusu yine eğitim süreçleri olarak düşünülmektedir. Eğitimin dünya genelinde belirli bir standarda ulaşıp, birçok ülkede benzer politikalar ile pazar ekonomisine hizmet edecek yapıya kavuşturulması neoliberal politikaların bir amacı olduğu düşünülmektedir. Ülkeler arasında benzer eğitim politikaları oluşturmanın etkili bir yolu günümüzde yapılan uluslararası sınavlardır. TIMSS, PISA ve PIRLS gibi sınavlar ülkelerin eğitim karnelerini ve ilişkili birçok değişkeni ülkelerin gündemine getirerek reform yapma gereksinimi algısı oluşturmaktadır. Bu reform algısının temel hedefinde ise dünya pazarında daha rekabetçi bir ekonomi için daha yarışçı bir eğitim anlayışıdır. Eğitimin insani gelişimden ziyade ekonomiye hizmet edecek donanımlı bireyler yetiştirmeye odaklanması sonucunda eşitsizlik sosyo-ekonomik duruma göre daha da derinleşmektedir. Her ne kadar uluslararası sınavların raporlarında eğitim eşitsizliğin giderilip öğrenciler arasındaki farkın kapatılması yönünde tavsiyeler barındırsa bile ülkelerin eğitim reformlarında özelleştirmeye gitmeleri ve değişimi takip eden öğretmen kalitesinin farklılık göstermesi nedeniyle öğrenci başarısındaki açı daha da büyümektedir. Bu araştırmanın amacı da bu sorunları literatür çerçevesinde işlemektir. Böylece hızlı reformların olduğu ülkemizde değişim adımlarının daha hesaplı atılmasında katkı sağlanması umulmaktadır