Procena uticaja na socijalni razvoj u urbanističkom i prostornom planiranju

Evropske institucije, internacionalna udruženja i brojni teoretski radovizastupaju stav da Procena uticaja na socijalni razvoj (Social impact assessment -SIA) doprinosi stabilnom, pravednom i održivom upravljanju razvojem, sprečavajućinepotrebno trošenje novčanih i drugih resursa na neutralisanje negativnih posledicaplaniranih intervencija. Međutim, u dokumentima organizacija i teorijskim radovima,formulacija ‘planirane intervencije’ najčešće ne predstavlja intervencije urbanističkogi prostornog planiranja, već bilo koju akciju u bilo kom sektoru, koja je unapredplanirana i koja ima potencijalni uticaj na kvalitet života ljudi. Nedostatak sektorskediferencijacije pri definisanju SIA u međunarodnim dokumentima i teorijskimradovima u odnosu na urbanističko i prostorno planiranje predstavlja problem zaformiranje okvira u kome će se SIA sprovoditi u ovoj oblasti — javljaju se teškoće uoperacionalizaciji problema, definisanju aktera, i formulisanju daljih pitanja koja senameću pri pokušaju operacionalizacije SIA. U radu je predstavljen pokušaj da se,kroz analizu sadržaja i kritičku analizu, objedine elementi raznolikih definicija SIAi da se, nakon okvirnog definisanja SIA u prostornom i urbanističkom planiranju,identifikuju dalje smernice za istraživanja njenih elemenata, koja će stručnjacimaomogućiti efikasno i efektivno upravljanje ovim mehanizmom.European institutions, international organizations and a number of theoretical works hold aview that the Social impact assessment - the SIA analysis - contributes to a stable, equitableand sustainable development management, preventing the unnecessary waste of money andother resources on neutralizing the negative effects of planned interventions. However, mostoften than not, the phrase ‘planned intervention’ does not denote an intervention in the fieldof urban and spatial planning – it indicates any action in any sector which was planned inadvance and has a potential impact on life quality. The lack of specific differentiation ofthe SIA definition in relation to urban and regional planning represents a problem whenestablishing the framework in which the SIA is conducted in this area - there are difficultiesin the operationalization of the problem, the defining of actors and the formulation of furtherissues which occur in the attempt to conduct the SIA. This paper presents the complexity ofthe existing definitions of the SIA, an attempt to unify their diverse elements through contentand critical analysis and, after defining the SIA framework for spatial and urban planning, itoffers further research guidelines which will allow professionals to manage this mechanismefficiently and effectively