GERMİYÂN ŞİİRİNDE MÜZİK VE TERAPİ

Müzikle terapi, binlerce yıldır Türk dünyasında kullanılan tedavi\udyöntemlerinden biridir. İslâmiyetten önce Türk dünyasında tıp kam,\udbahşı/baksı, ozan ve şamanlar eliyle yürütülüyordu. Kötü ruhları müzik, dans\udve transla kovan bu kişiler ilk psikologlardır. Türk müziğinin en eski\udmakamları bu bahşı-ozanların kopuz eşliğinde söyledikleri dinî nağmelerden\udoluşmuştur. İslâmiyetten sonra hikmet ehli Otacı ve Atasagunlar, müzikten\udfaydalanarak mâl-i hulyâ ve diğer sayrılıkları tedavi etmişlerdir.\udGermiyân Beyliği döneminde Kütahya medreselerinde ve\udşifâhânelerinde yetişen hekim şairler gam, tasa, kaygı, kara sevda/kara safra,\uddepresyon, hayâl-i hâm, vehim, kuruntu, kuruntu melekesi, insanın kafasında\udtasarlayıp canlandırdığı yeti ve vesvese diye adlandırılan sayrılıklara çare\udüretmiş, tedavi için müzik ve terapiden faydalanmışlardır.\udGermiyân’ın ve Osmanlı’nın ilk tıp kitaplarından biri Hekim\udAhmedî’nin Tervihü’l-Ervâh’ıdır. Ahmed-i Dâ’î’nin Tıbb-ı Nebevî Tercümesi\udbu coğrafyada kaleme alınan ikinci tıp kitabıdır. Her iki eserde de yiyecek ve\udiçeceklerin özellikleri, otların fayda ve zararları, gam ve kedere karşı önerilen\udtedaviler anlatılır.\udGermiyân sarayı hekimlerinden Şair Şeyhî, Hekim Sinân adıyla\udşöhret bulmuş, attariyesi/eczanesi olan mütehassıs bir tabiptir. Osmanlı’nın\udilk Reisü’l-Etibbâsı/Baştabibidir. Hekim Sinân, Çelebî Mehmet’in tasa ve\udgamdan kaynaklanan asabiyet/melankoli hastalığını tedavi etmiştir.\udŞeyhî’nin Kenzü’l Menâfi’ adlı eseri Germiyân’ın tarihine yaptığı\udkatkılar açısından önemli üçüncü tıp kitabıdır.\udSempozyuma sunacağımız bu bildiride Germiyânlı hekim sanatçıların\udgam, tasa, vesvese, depresyon gibi hastalıklarda tedavi için önerdikleri telkin, su sesi, müzikle sağaltım unsurları karşılaştırılacak, Germiyân’ın ve\udKütahya’nın tıp tarihine katkısı ortaya konulmaya çalışılacaktır.Musical therapy is one of the medical treatment methods within\udTurkish world for thousands of years. Before adopting Islam, any medicinal\udact was conducted by Shamans (Tr: Kam, Bahşı/Baksı, Şaman) and bards.\udThese people warded of bad spirits through dance and trance were also the\udfirst psychologists. The oldest Turkish musical modes were formed of the\udreligious melodies sang by these shaman-bards accompanied by a traditional\udlute, kopuz. After the adoption of Islam, the wise named Otacı and Atasagun,\udcured bad-reveries and other illnesses through utilizing music.\udDuring the Germiyân rule, the doctor-poets educated in the\udmadrasahs and hospitals have cured sorrow, worry, anxiety, melancholy,\udinfatuation, depression, misgiving, delusion and apprehensiveness, by\udaccommodating musical therapy. One of the first Medicine books of Germiyân\udand Ottoman rules was the Tervihü’l-Ervâh of Ahmedî. The translation of\udTıbb-ı Nebevî by Ahmed-i Dâ’î was the second medicine book of this\udgeography. Both works feature detailed descriptions of the properties of food\udand drinks, the benefits and harms of various herbs, and cures for worry and\udsorrow.\udOne of the doctors of the Germiyân palace, the poet Şeyhî, has\udachieved fame with the pseudonym of Hekim Sinân, also managed a pharmacy.\udHe was the first chief-doctor (Tr: Reisü’l-Etibbâsı). Hekim Sinân, has cured\udthe nervosity/melancholy illness of Çelebî Mehmet.\udDue to its contributions to Germiyân history, the third important book\udwas Kenzü’l Menâfi’ by Şeyhî.\udIn this presentation, the treatment methods implementing inculcation,\udwater noise, and music for curing sorrow, worry, apprehensiveness and\uddepression will be compared, and the contribution of Germiyân and Kütahya\udto the history of medicine will be discussed