Surveillance and molecular epidemiology study of avian influenza for the migratory birds

Avian influenza is an acute respiratory infectious disease caused by influenza virus. In order to study avian influenza risks through migratory water birds, virus detection, identification and possibility of viruses for the mutation, 1519 bird excrement samples were collected from the lakes of Binder, Dadal, Umnudelger, Khurkh village of Khentii aimag, and Saikhan soum of Bulgan aimag in 2017-2018. Samples taken in the study were injected into the embryo chicken eggs and viral titration checked by Hemagglutination test.  Real-time PCR determined subgroup of the influenza A and the reverse transcription PCR detected subtype of avian flu. Gene sequence and phylogenetic tree were studied. The study found that H3 avian influenza virus circulating in the migratory water birds. Over the years, H3 avian influenza viruses in Mongolia are similar to genetically identifiable strains of nomadic and migratory birds in Asian countries, but H3 subspecies found from east region of Mongolia in 2017, the central region in 2018 are differs, which may be dependent on bird migration routes. Нүүдлийн усны шувуудын томуугийн вирусын тандалт ба молекул эпидемиологийн судалгаа Хураангуй: Шувууны томуу нь инфлюенц вирусаар үүсгэгддэг, амьсгалын замын цочмог халдварт өвчин юм. Нүүдлийн усны шувуудаар дамжих томуугийн эрсдлийг судлах, вирус илрүүлэх, идентификаци хийх, вирусын мутаци үүсэх боломжийг судлах зорилгоор 2017-2018 онуудад Хэнтий аймгийн Биндэр, Дадал, Өмнөдэлгэр, Хурх тосгон, Булган аймгийн Сайхан сум орчмын нууруудаас 1519 шувууны сангасны дээж авч шинжлэв. Судалгаанд авсан сангасны дээжийг хөврөлжүүлсэн тахианы өндгөнд халдвар хийн, цус наалдуулах урвалаар вирусын таньцыг тогтоов. Бодит хугацааны ПГУ-аар томуугийн А хүрээг, буцаан хувиргах ПГУ-аар вирусын дэд хэвшлийг тодорхойлов. Нуклеотидын дараалал тогтоож, вирусын удам зүйн зураглал гаргав. Судалгаагаар нүүдлийн усны шувуудад сул хоруу чанартай шувууны томуугийн H3 хэвшлийн вирус эргэлдэж байгааг тогтоов. Дээрх хугацаанд Монголд илэрсэн H3 шувууны томуугийн вирус нь удам зүйн хувьд Азийн орнууд дахь нүүдлийн болон тэжээвэр шувуудаас илэрсэн омгуудтай төстэй боловч 2017 онд Монгол орны зүүн бүс болон 2018 онд төвийн бүсээс илэрсэн H3 дэд хэвшил нь хоорондоо ялгаатай байгаа нь шувууны нүүдлийн замналаас хамааралтай байх боломжтой. Түлхүүр үг: Шувууны томуу өвчин, тандалт, сул хоруу чанартай шувууны томуу (СХШТ), вирус, хэвшил