Filozofia e munguar për të shkuarën

Për ata që diktatura i zhvesh nga dinjiteti i tyre për çdo ditë, deri sot, unë do të doja të them, qoftë dhe një fjali të vetme që përmban fjalën “shami”. T’i pyes thjesht: KENI NJE SHAMI? Ka mundësi që kjo pyetje, në çdo kohë, të mos ketë asnjë lidhje me shaminë, por me vetminë e mprehtë të qenies njerëzore…”. Këto janë fjalët e shkrimtares Rita Muller gjatë ceremonisë së Nobelit më 2009. Muller, shkrimtare rumune e emigruar në Gjermani, për t’i shpëtuar persekutimeve të sistemit të ish-diktatorit Çaushesku, ka përshkruar në veprën e saj, por edhe në ceremoninë e dhënies së çmimit Nobel më 2009, atë pamundësi për të jetuar në liri apo dinjitet brenda rrethit ku gjithçka fashitej prej dhunës dhe ideologjisë së mbrapshtë komuniste. Ajo i drejtohet “vetmisë së mprehtë”, atje ku njeriu i kthen shpinën gjithçkaje që ka të bëjë me njerëzoren, madje edhe vetes.