ATATÜRK DÖNEMİ BASININDA CUMHURİYET HALK PARTİSİ’NİN DÖRDÜNCÜ BÜYÜK KURULTAYI

Cumhuriyet Halk Partisi Dördüncü Büyük Kurultayı 9 Mayıs 1935’te Ankara’da TBMM binasında toplanmıştır. Bu, Atatürk’ün katıldığı son kurultay olmuştur. Kurultaya 384 milletvekili ve 160 il delegesi katılmıştır. Atatürk, kurultayın açılışı vesilesiyle yapmış olduğu konuşmasında Türk Devrimi’nin genel bir değerlendirmesini yapmış, ekonomi ile uluslararası ilişkilere yönelik konulara değinmiş ve parti üyelerine yeni ödevler yüklemiştir. Atatürk’ün konuşmasını takiben çalışmalarına başlayan Dördüncü Kurultay, Nizamname ve Program Komisyonu, Dilek Komisyonu ve Hesap Komisyonu adlarıyla üç komisyon oluşturmuştur. Hesap Komisyonu, partinin hesaplarını inceleyerek hazırlamış olduğu raporu 12 Mayıs günü kurultaya sunmuştur. Nizamname ve Program Komisyonunca son şekli verilen yeni nizamname ve program taslağı da incelenmesi amacıyla aynı gün için delegelere dağıtılmıştır. Bir gün sonra Saffet Arıkan’ın başkanlığında yeniden bir araya gelen delegeler program taslağını müzakere ederek oybirliğiyle kabul etmişlerdir. Yeni program Altı Ok’la simgeleşen cumhuriyetçilik, milliyetçilik, halkçılık, devletçilik, laiklik ve inkılâpçılık ilkelerini ayrıntılı bir biçimde açıklamış ve bu ilkelerin bütününü Kemalizm olarak adlandırmıştır. Bunun yanında bu ilkelerin Türkiye Cumhuriyeti’nin de dayanakları olduğunu vurgulayarak parti-devlet özdeşliğini kurmuştur. Delegeler, 14 Mayıs günü de partinin yeni tüzüğünü onaylamışlardır. Dilek Komisyonu ise, raporunu kurultayın yedinci gününde delegelere sunmuştur. İlgili Bakanlar, raporun kendileriyle ilgili bölümleri hakkında izahatta bulunmuşlardır. Dördüncü Büyük Kurultay 16 Mayıs 1935 tarihinde CHP Genel Yönetim Kurulu üyeliklerinin oybirliğiyle belirlenmesi ve Genel Başkan Vekili İsmet İnönü’nün konuşmasıyla çalışmalarını tamamlamıştır. Parti-devlet bütünlüğünü kurarak CHP’nin siyasal dayanaklarını belirleyen ilkeleri, yeni Türk Devleti’nin izleyeceği siyasanın da temeli haline getiren 1935 Kurultayı’na yönelik haberler ve değerlendirmeler basında geniş yer bulmuştur. Akşam, Cumhuriyet, Kurun ve Ulus gazeteleri kurultay için yapılan hazırlıkları ve kurultayın çalışmasıyla ilgili gelişmeleri kurultay tarafından yayınlanan tebliğlere dayanarak ayrıntılı bir biçimde aktarmışlardır. Bunun yanında söz konusu gazetelerin köşe yazarları da parti devlet bitişikliğine yönelik değerlendirmeleriyle, devletçilik ve halkçılık prensipleri temelinde yeni program hakkındaki analizleriyle ve CHP’nin, Türk ulusunun tamamını bünyesinde toplayan tek parti niteliğine dikkatleri çeken yorumlarıyla öne çıkmışlardır.