YÜZELLİLİK YEŞİLİZÂDE AZİZ NURİ’NİN YUNAN KRALI’NA SUNDUĞU MEKTUP VE SÜRGÜN YILLARI

Aziz Nuri Yüzellilikler listesinde “Askeriyeden ve Mülkiyeden Olanlar” başlığı altında 40. Sırada yer almıştır. Bulgaristan’dan göçen bir aileden gelmektedir. Meşrutiyet düşüncesine karşıdır. Bu nedenle 1908 sonrasında Anadolu’ya kaçmış, bir süre saklanmıştır. 1911’de İstanbul’a dönmüş, Mahmut Şevket Paşa’ya yapılan suikast sonrasında Sinop’a sürgün edilmiş, ancak sürgünden kaçarak Mısır’a gitmeyi başarmıştır. Dünya savaşı süresince Kahire’de yaşamıştır. Mütarekeden sonra İstanbul’a dönmüş, önce İngiliz Karargâhı’nda ardından Kuvayı Milliye’yi dağıtmak üzere Bursa’da görevlendirilmiştir. Bursa’da Millicilerin egemen olmaması için var gücüyle çalışmıştır. Mart 1920’de bu çalışmaları nedeniyle Milliciler tarafından tutuklanmış, Kütahya’ya sürülmüştür. Ancak kaçarak 8 Temmuz 1920’de Yunanlarca işgal edilen Bursa’ya gelmiştir. Yunan işgal komutanları Albay Cirolis ve Petridis ile çalışmaya başlamış, Muhacirin Müdürlüğü’ne atanmıştır. Kurduğu İslam Muhacirleri Yardım Cemiyeti aracılığı ile Bursa halkını haraca bağlamıştır. Mücahede ve İntibah gazetelerini çıkararak kamuoyu oluşturmaya çalışmış, Osmanlı Hükümeti’nin atadığı valileri çalıştırmamış, vali vekilliğini üzerine almıştır. Milli Mücadele’nin zaferle sonuçlanmasının ardından Yunan Ordusu ile birlikte kaçarak Atina’ya yerleşmiştir. Bildirimizde Aziz Nuri’nin 13 Kasım 1937’de Yunan Kralı II. Georgios’a sunduğu layiha/mektup çerçevesinde Milli Mücadele’nin sonuna değin Yunanlara nasıl hizmet ettiği ele alınacak ve sürgündeki diğer faaliyetleri üzerinde durulacaktır.