z-logo
open-access-imgOpen Access
LOS REFERENDOS REGIONAL Y LOCAL EN EL ESTADO AUTONÓMICO. SUS BASES Y LÍMITES CONSTITUCIONALES
Author(s) -
Antonio Ibáñez Macías
Publication year - 2013
Publication title -
herri-arduralaritzazko euskal aldizkaria
Language(s) - Spanish
Resource type - Journals
eISSN - 2695-5407
pISSN - 0211-9560
DOI - 10.47623/ivap-rvap.97.2013.03
Subject(s) - humanities , political science , tribunal , art , law
En este trabajo se estudian las posibilidades y límites constitucionales del referéndum local y del referéndum regional en el Estado autonómico español. Se mantienen unas conclusiones que se apartan de doctrina del Tribunal Constitucional en sus aspectos esenciales. Se introduce una distinción más precisa entre consulta popular, como instituto de democracia participativa, y referéndum, como instituto de democracia semidirecta. Las bases constitucionales del referéndum local y regional están en la autonomía organizativa de los municipios y Comunidades Autónomas. El referéndum regional encuentra sus límites constitucionales en la competencia del Estado para autorizar la convocatoria de consultas populares por vía de referéndum, la cual debe ser interpretada de manera restrictiva. Otro límite es la habilitación a la ley orgánica para que desarrolle el derecho fundamental a participar en los asuntos públicos. Ese mandato también debe interpretarse de manera restrictiva. Por el contrario el referéndum local tiene los siguientes límites constitucionales: el mandato del artículo 81.1 CE, en relación con el art. 23.1; la competencia estatal para regular las bases del régimen local (art. 149.1.18 CE) y la competencia autonómica sobre régimen local. Por otro lado, la Constitución no predetermina el modelo de democracia semidirecta a nivel regional y a nivel local. Pero ese modelo ha resultado ser muy similar al estatal por voluntad del legislador. Lan honetan, Espainiako estatu autonomikoan tokiko nahiz eskualdeko erreferendumak egiteko dauden aukerak eta mugak aztertzen dira. Erreferendumaren funtsezko alderdiei dagokienez, Konstituzio Auzitegiaren doktrinatik aldentzen diren ondorio batzuk aurkezten dira. Bereizketa zehatzagoa egiten da herri-galdeketaren (demokrazia parte-hartzaileko metodoa) eta erreferendumaren (demokrazia erdizuzeneko metodoa) artean. Tokiko eta eskualdeko erreferendumen oinarri konstituzionalak udalerrien eta autonomia-erkidegoen antolakuntzaren autonomian jasota daude. Eskualdeetako erreferendumari muga bat jartzen dio Konstituzioak, Estatuak baitu erreferendum bidezko herri galdeketen deialdia baimentzeko eskumena. Eta hori modu murriztailean interpretatu behar da. Beste muga bat ere badago: auzi publikoetan parte hartzeko funtsezko eskubidea garatzeko, lege organikoa behar da. Agindu hori ere modu murriztailean interpretatu behar da. Bestalde, tokiko erreferendumak muga konstituzional hauek ditu: Konstituzioaren 81.1 artikuluak agindutakoa, 23.1 artikuluarekin lotuta; tokiko araubidearen oinarriak arautzeko Estatuaren eskumena (Konstituzioaren 149.1.18 artikulua); eta tokiko araubideari buruzko eskumen autonomikoa. Horrez gain, Konstituzioak ez du finkatzen eskualdeko zein tokiko demokrazia erdizuzenaren eredurik; edonola ere, Estatu-ereduaren oso antzekoa da, legegileak hala nahi izan duelako. In this paper we study the constitutional possibilities and limits of local and regional referendums in the Spanish regional state. We keep conclusions that deviate from Constitutional Court doctrine in its essential aspects. We introduce a more precise distinction between popular consultation, as participatory democracy institute, and referendum, as semi-direct democracy institute. The constitutional bases of local and regional referendum are in the organizational autonomy of municipalities and autonomous regions. The regional referendum has constitutional limits on the power of the State to authorize the call for popular consultations through referendum, which must be interpreted strictly. Another limit is the empowerment of the organic Act to develop the fundamental right to participate in public affairs. That limit should also be interpreted restrictively. By contrast, the local referendum has the following constitutional limits: the empowerment of article 81.1 CE in conjunction with art. 23.1 CE, the state power to regulate the bases of local government (art. 149.1.18 EC) and the regional power on local government. Moreover, the Constitution does not predetermine the model of semi-direct democracy at regional and local level. But this model has proved to be very similar to the state level because the legislator so decided.

The content you want is available to Zendy users.

Already have an account? Click here to sign in.
Having issues? You can contact us here