Open AccessFarklı frekans ve dalga şekillerindeki ultrasonik seslerin Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera: Pyralidae) üzerindeki davranışsal etkisinin belirlenmesi
Author(s) -
Cemil Yetkin,
Emine Çıkman
Publication year - 2021
Publication title -
ispec journal of agricultural sciences
Language(s) - Turkish
Resource type - Journals
ISSN - 2717-7238
DOI - 10.46291/ispecjasvol5iss2pp267-274
Subject(s) - pyralidae , lepidoptera genitalia , gynecology , horticulture , physics , biology , botany , medicine
Zararlı böcekler ile mücadele için yapılan biyoteknik mücadele, böcek populasyonunu olumsuz yönde etkileyen tüm ses, koku ve görsel etmenler yardımıyla, böceklerin zararını, ekonomik zarar eşiğinin altına düşürmeyi hedeflemektedir. Biyoteknik mücadele yöntemlerinden biri de böceklere karşı ses dalgalarının kullanılmasıdır. Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera: Pyralidae)’nın da dâhil olduğu güveler timpanal organları ile avcı yarasaların çıkardıkları 20-200 kHz frekanstaki sesleri algılarlar. Uçuş sırasında ultrasonik ses algılayan bir pyralid güvesi hemen ani bir manevrayla ses kaynağından uzaklaşır veya kendini yere atarak hareketsiz kalmaktadır. Pyralid güvelerinin bu davranışından yola çıkarak, laboratuvar ortamında kurulan bir tercih testi düzeneğinde, 40-50 kHz (21 farklı frekans) arasındaki ultrasonik sesler sinüs ve kare dalga şekilleri ile E. kuehniella üzerinde 50 cm mesafeden uygulandı. Güvenin ultrasonik seslere maruz kaldığı zaman hareketsiz kalma veya kaçış davranışı incelendi. Araştırmanın sonucunda tercih tüneline bırakılan E. kuehniella’nın, hem ses verilmeyen kontrol uygulamasında hem de uygulanan bütün frekans ve dalga şekillerine karşı hareketsiz kaldığı tespit edildi.