Służba zdrowia w Wielkopolsce Wschodniej w czasie powstania styczniowego (1863-1864)

Powstanie styczniowe (1863-1864) było zrywem niepodległościowym, w którym strona polska organizowała nie tylko oddziały zbrojne, ale również starała się zapewnić swoim żołnierzom opiekę medyczną. Oprócz licznych instrukcji dla polskich partii, dotyczących dbania o zdrowie i higienę, władze powstańcze organizowały szpitale dla rannych w boju. Urządzane one były najczęściej w rejonach, gdzie dochodziło do krwawych walk powstańców z Rosjanami. Opiekę nad rannymi sprawowali nie tylko miejscowi lekarze i felczerzy, ale także kobiety. Nierzadko ciężko rannych powstańców operowali znani warszawscy chirurdzy. Niektórzy medycy nie tylko nieśli pomoc swoim potrzebującym towarzyszom broni, ale brali bezpośrednio udział w walce. Władze carskie za udział w powstaniu prześladowały nie tylko lekarzy, ale i inne osoby z personelu medycznego. Wielu medyków zaangażowanych w powstanie, którzy przeżyli carskie represje, zasłynęło w późniejszych czasach wiedzą medyczną.Insurrectionary health service in Eastern Greater Poland (1863-1864)January Uprising (1863-1864) it was a rebellious bid for independence, in which the Polish side established not only armed branches, but also tried to provide its soldiers with the medical care. Apart from numerous manuals for Polish parties, concerning caring about health and hygiene, insurrectionary authorities established hospitals for the injured in fights. The hospitals were suited most often in areas, where have been reached to bloody fights of insurgents against Russians. Not only the local doctors and paramedics, but also women took care of the injured. Frequently well-known Warsaw surgeons operated on seriously injured insurgents. Some physicians not only came to their needing comrades’ in arms aid, but participated directly in the fight. Tsarist authorities for the participation in the uprising persecuted not only doctors, but also other persons from the medical staff. Many physicians involved in the January Uprising which survived tsarist repressions, became famous in late times because of their medical knowledge.