LISTY DO…? Franz Kafka i demony korespondencji

Tekst porusza problematykę związaną z monologicznymi i wirtualnymi aspek­tami epistolografii intymnej na przykładzie listów Franza Kafki do Felicji Bauer i Mileny Jesenskiej. To przykład wyjątkowo samozwrotnej korespondencji, która nie uzupełnia, ale w pełni zajmuje miejsce bezpośredniego kontaktu, a przy tym służy jako przedpole działal­ności literackiej. Kwestie te, interpretowane między innymi w perspektywie lacanowskiej, w nawiązaniu do książki Vincenta Kaufmanna, prowadzą do pytania o to, czy list byłoby szczególnie „perwersyjną” wersją powstrzymywania dialogu na rzecz wsłuchiwania się we własny, autorski głos (jak rzecz interpretuje Kaufmann), czy raczej modelem wszelkiej komu­nikacji. Tekst przywołuje również radykalną krytykę, jakiej pisarz poddał swoje wcześniejsze zaufanie pokładane w listach, i rozważa „demoniczne” aspekty korespondencji, o których pisze Kafka, w kategoriach wirtualności/monologiczności/zapośredniczenia i gry projekcji. LETTERS TO…? Franz Kafka and the Demons of CorrespondenceThe article discusses issues connected with monological and virtual aspects of intimate epistolography on the basis of letters written by Franz Kafka to Felice Bauer and Milena Jesenska. It is an example of particularly self-reflexive correspondence which does not supplement but fully replaces direct contact and at the same time serves as the fore­ground of literary activity. The above issues, interpreted among others from the Lacanian perspective with reference to the book by Vincent Kaufmann, lead us to ask the question of whether letters are a particularly “perverse” version of interrupting dialogue in order to listen to the author’s inward voice (as argued by Kaufmann) or rather the model of any kind of communication. The text also points out the radically critical attitude of the writer towards the trust he had earlier put in letters and discusses the “demonic” aspects of correspondence mentioned by Kafka in terms of virtuality/monologicality/mediation and game of projection.