Istotność statystyczna III. Od rytuału do myślenia statystycznego

Jednym z częstszych problemów praktyki stosowania testów istotności w badaniach psychologicznych jest schematyczność ich aplikacji i interpretowania. W niniejszej, trzeciej części cyklu omówiono przejawy i źródła owej schematyczności, przedstawiając przy tym alternatywę, nazywaną przez niektórych autorów "myśleniem statystycznym". Jednym z elementów owego myślenia jest dopasowanie do potrzeb i sytuacji badawczej właściwego scenariusza testowania istotności. Najbardziej typowe spośród tych scenariuszy zostały opisane z intencję pokazania jak to samo narzędzie może, przy różnych założeniach, znajdować odmienne zastosowania badawcze.One of the more prominent problems of significance testing is ritualisation of their practical use and interpretation. In the present, third part of the series, reasons and manifestations of that rigidity have been discussed, and an alternative, sometimes labeled "statistical thinking", presented. Matching a statistical significance testing scenario to the needs of the specific research program constitutes a part of statistical thinking. Some typical scenarios have been described, with the intent of showing how the same statistical tool, depending on it’s assumptions, can have differing use in research