Spory wśród mieszkańców Krakowa o służebności gruntowe miejskie (mur środkowy i prawo widoku). W świetle orzecznictwa sądów cywilnych Wolnego Miasta Krakowa (1815–1846

W artykule przedstawiono rozstrzyganie – na drodze sądowej – sporów pomiędzy mieszkańcami Krakowa, w okresie Rzeczypospolitej Krakowskiej (1815–1846), które dotyczyły służebności gruntowych miejskich (mur środkowy, prawo widoku). We wprowadzeniu wskazano na rzymski rodowód służebności, ich najważniejsze podziały (służebności naturalne, ustawowe, umowne) oraz główne sposoby korzystania z nich. W dalszej części artykułu analizie poddano 14 spraw sądowych, toczących się przed sądami Wolnego Miasta Krakowa. Podstawę źródłową stanowiły wyroki Trybunału I Instancji, Sądu Apelacyjnego i Sądu III Instancji, przechowywane w Archiwum Narodowym w Krakowie (zespół Archiwum Wolnego Miasta Krakowa), a także akta z Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego poświęcone działalności orzeczniczej Wydziału Prawa UJ w latach 1817–1833. W pracy znalazły się liczne dane w przedmiocie stosunków własnościowych w Krakowie. Artykuł stanowi przyczynek do dziejów stosowania prawa francuskiego (Kodeks Napoleona, Kodeks Procedury Cywilnej) na ziemiach polskich w pierwszej połowie XIX w. Disputes among residents of Krakow regarding easements of municipal property (central wall and right to a view). In light of the case law of the civil courts in the Free City of Krakow (1815–1846)The article presents the settlement – in court – of disputes among the residents of Krakow, during the period of the Republic of Krakow (1815–1846), which concerned the easements of municipal property (central wall, right to a view). The introduction shows easements based on Roman rules, their most important divisions (natural, legal and contractual) as well as the ways of using them. Later in the article, there is an analysis of 14 court cases from the Free City of Krakow. The basis for this are the verdicts of the Tribunal of First Instance, the Court of Appeal and the Court of Third Instance, stored in the National Archives in Krakow (Archive of the Free City of Krakow), as well as records from the Jagiellonian University Archives, dedicated to the judicial activities of the Faculty of Law of Jagiellonian University, during the years 1817–1833. The work contains a great deal of information concerning property relations in Krakow. The article represents a contribution to the usage of French law (Napoleonic Code, Code of Civil Procedure ) in Polish land during the first half of the 19th century.