Krakowscy wytwórcy i sprzedawcy pieczęci w pierwszej połowie XX w. Wprowadzenie do zagadnienia

Ze względu na rozrost form kancelaryjnych w XIX i XX w. działalność wytwórców i grawerów pieczęci zaczęła się dynamicznie rozwijać. O wzmożonej aktywności krakowskich pieczętarzy świadczą np. ogłoszenia prasowe, w których odnaleźć można szeroką ofertę tych przedsiębiorstw. Rozwój technologiczny oraz zachodzące zmiany ekonomiczne i gospodarcze wywarły wpływ także na zakłady grawerskie. Upowszechniła się mechanizacja, do produkcji pieczęci zaczęto wprowadzać gumę, której wykorzystanie pozwoliło na szybszą realizację większej liczby zamówień. W omówionym okresie prosperowało kilkudziesięciu wytwórców i sprzedawców pieczęci w Krakowie. Wymienione w artykule firmy i rzemieślnicy nie mogą stanowić pełnego ich wykazu, nie prowadzono bowiem systematycznej rejestracji dla tego rodzaju rzemieślniczej i handlowej działalności. Z powodu braku materiału źródłowego trudno było ustalić daty otwarcia i zamknięcia niektórych warsztatów, co dotyczy także danych o zmianie lokalizacji i profilu firm. Niemniej uznano, że trzeba zaprezentować dotąd nieprzebadany element życia mieszkańców Krakowa i zainicjować badania nad niezauważaną działalnością lokalnych rękodzielników.An introduction to Krakow’s seal makers and dealers in the first half of the 20th centuryDue to the development of chancery forms in the 19th and 20th centuries, the activity of seal makers and engravers began to develop dynamically. The increased activity of Krakow’s seal makers and dealers is confirmed by, among others, press advertisements in which we can find a wide ranging offer of such enterprises. Technological development and ongoing economic and agricultural changes also had an impact on engraving firms. Mechanization became widespread, with rubber also being introduced into the production of seals, which enabled the faster delivery of more orders. In the discussed period, tens of seal makers and dealers operated in Krakow. The companies and craftsmen mentioned in the article do not constitute a whole, because there was no separate registration for them. Because of the lack of source material, it was difficult to find the dates on which some workshops were established or closed down. This also applies to the dates of company location and profile changes. We believe, however, that this previously unexamined element of everyday life of Krakow’s residents should be presented and research into the unnoticed activities of local craft workers should be initiated.