Poradniki religijne oraz traktaty teologiczne w wybranych bibliotekach parafialnych Diecezji Wileńskiej na podstawie wizytacji dekanalnej biskupa Ignacego Jakuba Massalskiego z lat 1782–1784

Diecezja Wileńska od swojego założenia aż do roku 1783 przetrwała w niemal niezmienionych granicach, była pod względem terytorialnym największa w Europie. Liczyła 226000 km kwadratowych, a więc prawie 8 razy więcej niż średnia dla pozostałych diecezji Rzeczypospolitej. 9 lutego 1782 roku biskup wileński Ignacy Jakub Massalski wydał decyzję przeprowadzenia gruntownego spisu wszystkich dekanatów należących do jego diecezji. Wizytacje dały raport o kondycji plebanii, kościołów, poddanych, budynków należących do parafii, szpitali, szkół oraz bibliotek parafialnych. Akta dotyczące wizytacji kościołów zostały stworzone na przestrzeni lat 1782–1784. Niniejszy artykuł prezentuje zasób bibliotek wybranych parafii Diecezji Wileńskiej. Analizowane publikacje, bardziej lub mniej znane, podzielone zostały na dwie kategorie tematyczne: poradniki religijne i traktaty teologiczne. Zawartość treściowa księgozbiorów ma nieocenioną wartość w badaniu światopoglądu i wykształcenia duchowieństwa pracującego w danej parafii.