„Zły smak i gminna przesada”. Kilka uwag o muzyczno-dramatycznej konstrukcji opery Sułtan Wampum Józefa Elsnera na tle oryginalnego libretta Augusta von Kotzebue

Przedmiotem artykułu jest opera Sułtan Wampum Józefa Elsnera z tekstem Wojciecha Bogusławskiego i Augustyna Glińskiego, rozpatrywana jako adaptacja niemieckiego libretta Augusta von Kotzebuego. Zakwestionowane zostaje stanowisko cytowanego w tytule warszawskiego recenzenta z 1815 r., zarzucającego tłumaczom wprowadzenie zbędnych i „gminnych” dodatków, zamiast tego dodane fragmenty ujęte są jako warunkowane spójną koncepcją adaptacyjną Elsnera i Bogusławskiego dotyczącą muzyczno-dramatycznego kształtu dzieła, której głównym elementem była transformacja gatunkowa specyficznego singspielu Kotzebuego w pełnoprawną operę komiczną. Omówiona zostaje zmiana struktury aktowej i charakter dodanych numerów solowych. Szczegółowo omówione są obszerne finały, stanowiąca zasadniczą ingerencję warszawskich twórców w oryginalny kształt libretta. Dokonane zmiany rozpoznane zostają jako rozbijające konsekwentną wizję niemieckiego autora i skutkujące wewnętrznymi niekonsekwencjami warszawskiej wersji opery, lecz zarazem z powodzeniem dostosowujące dzieło do gustu szerszych mas warszawskiej publiczności teatralnej.