KLASYFIKACJA DZIESIĘTNA W BIBLIOGRAFII POLSKIEJ. HISTORIA I STAN WSPÓŁCZESNY

Teza/cel – Celem artykułu jest próba przedstawienia zagadnienia stosowania klasyfikacji dziesiętnej w bibliografii polskiej w perspektywie historycznej i współczesnej. Zaprezentowane zostały fazy rozwojowe zachodzące na tym polu w kontekście zmian organizacyjnych i postępu technologicznego. Metoda – Zastosowano metodę: porównawczą, historyczną oraz analizy i krytyki piśmiennictwa. Wyniki/Wnioski – Badanie pozwoliło na wyróżnienie w historycznym rozwoju stosowania klasyfikacji dziesiętnej w bibliografii polskiej czterech okresów. Okres pierwszy, od początku XX w. do 1939 r. – rozwojem i promocją UKD oraz jej użytkowaniem w praktyce bibliograficznej zajmował się Instytut Bibliograficzny Towarzystwa Biblioteki Publicznej w Warszawie, następnie – ośrodki kształcenia bibliotekarzy i stowarzyszenia naukowo-techniczne, stosując klasyfikację w spisach bibliograficznych o charakterze oświatowym i technicznym. Okres drugi, od zakończenia II wojny światowej do połowy lat 60. XX w. – symbole UKD wprowadziła bieżąca bibliografia narodowa („Przewodnik Bibliograficzny”), bibliografia księgarska oraz przeglądy dokumentacyjne, które wykorzystywały klasyfikację również do prezentacji piśmiennictwa. Okres trzeci, od poł. lat 60. XX w. do końca lat 90. XX w. – proces kurczenia się zasięgu stosowania klasyfikacji na skutek rozwoju zautomatyzowanych systemów oraz powstania SINTO, w których UKD została pominięta w zestawie języków wyszukiwawczych; wyjątek stanowiło przyjęcie układu dziesiętnego w „Przewodniku Bibliograficznym” (wymóg międzynarodowy). Okres czwarty, od 2000 r. do dziś – układ według głównych działów UKD wprowadziła Biblioteka Narodowa do pozostałych członów polskiej bieżącej bibliografii narodowej. Bibliografie udostępnione są w formacie PDF. Wyszukiwanie za pomocą symbolu UKD oferują regionalne i lokalne bazy bibliograficzne stosujące program PATRON.