Üç Farklı Görüntüleme Tekniğinden Alınan Tibia Ölçümlerinin Güvenilirliğinin Değerlendirilmesi

Antropolojik araştırmalarda özellikle de adli antropoloji çalışmalarında kullanılan bir yöntemin hata oranlarının verilmesi yapılan çalışmanın uygulanabilir olması için oldukça önemlidir. Günümüzde özellikle teknolojik gelişmelerle birlikte çok sayıda yeni yöntem geliştirilmekte ve literatüre eklenmektedir. Non-invaziv olması ve verilerin kalıcılığı gibi sebeplerden son yıllarda özellikle medikal görüntüleme teknikleri antropolojik araştırma süreçlerinde sıklıkla yararlanılan teknolojilerden biri olmaktadır. Bu sebeple bu tekniklerin kullanılmasıyla oluşturulan yeni yöntemlerin uygulanabilirliğini analiz etmek önemlidir. Ayrıca, Daubert standartları ile birlikte mahkemede kullanılan bilimsel çalışmalar için kabul edilirlik kriterlerinin oluşturulmasından bu yana adli antropologlar tarafından kullanılan yöntemler ciddi bir inceleme altına girmiştir. Bu sebeple, antropolojik araştırmalarda kullanılan biyolojik profillerin oluşturulmasında sıklıkla tercih edilen metrik ölçümlerin tekrarlanabilir ve güvenilir olmasını sağlamak önemlidir. Bu çalışmanın amacı; biyolojik profil veya popülasyon spesifik formüller oluşturmak için kullanılan metrik ölçümlerde aynı bilgisayar yazılımı içerisinde farklı görüntüleme tekniklerinden alınan tibia ölçümleri arasındaki gözlemci içi güvenilirliği analiz etmektir. Bu sebeple, bilgisayarlı tomografi görüntülerinden elde edilen 15 adet sanal tibia görüntüsü çalışmanın verisini oluşturmaktadır. OsiriX programı kullanılarak işlenen tibia görüntülerinden alınan beş adet metrik ölçüm SPSS 24.0 ve Excel yazılım paketleri kullanılarak analiz edilmiştir. Üç farklı görüntüleme tekniğinden alınan beş ölçüm ANOVA analizi kullanılarak karşılaştırılmıştır. Gözlemci içi güvenilirlik analizi için sınıf içi korelasyon katsayısı (ICC) kullanılmış ve gözlemci hatası TEM, rTEM ve R hesaplanarak analiz edilmiştir. Sonuç olarak tibiadan alınan metrik ölçümlerde üç farklı görüntüleme tekniği kıyaslandığında MDEB ölçümü dışında diğer dört ölçüm arasında anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir. Bununla birlikte yalnızca hacimsel görüntülemeden alınan beş ölçümün hepsi için gözlemci içi güvenilirlik 0.998-0.948 (yüksek güvenilirlik) arasında değişmekte ve bu durum özellikle adli antropoloji çalışmaları için önerilen değer aralıklarını karşılamaktadır. Bu sebeple, üç görüntüleme tekniği arasında hacimsel görüntülemeden alınan ölçümlerin gözlemci içi güvenilirliği en yüksek olduğu için ileride yapılacak çalışmalarda hacimsel görüntüleme modunun tercih edilmesinin daha güvenilir sonuçlar vereceği düşünülmektedir.