Z dziejów publicystyki patriotycznej przed powstaniem styczniowym

Na ziemiach polskich w XIX w. pojawiały się w większej liczbie drukowane na miejscu wydawnictwa tajne, szmuglowane z zagranicy lub innego zaboru. Publikacje spoza cenzury miały w Polsce dość długą tradycję, ale zjawisko to występowało ze wzmożoną siłą w XIX stuleciu, m.in. dzięki postępowi poligrafii. Konspiracyjne warunku sprawiały, że były to często publikacje wykonane prymitywnie. Autorka w swoim tekście charakteryzuje przedpowstaniową broszurę drukowaną we Wrocławiu (wierszowany utwór „Polski duch” autorstwa najprawdopodobniej Władysława Chotomskiego), której zachowało się niewiele, mimo stosunkowo dużego jak na tamte czasy nakładu (1000–1500 egzemplarzy). Wrocławki druk został wydany niestarannie, z licznymi błędami drukarskimi, na słabym papierze, jednak świadczy o dochodzących do Wrocławia wiadomościach z Królestwa Polskiego.