
Obraz odzyskany. Fotograficzne portrety ocalonych
Author(s) -
Agnieszka Pajączkowska
Publication year - 2012
Publication title -
zagłada żydów
Language(s) - Polish
Resource type - Journals
eISSN - 2657-3571
pISSN - 1895-247X
DOI - 10.32927/zzsim.696
Subject(s) - physics , theology , philosophy
Fotografie identyfikacyjne wykonywane więźniom obozu Auschwitz-Birkenau to jedna z ikon Zagłady. Fotografia, przede wszystkim właśnie ta identyfikacyjna, użyta w kontekście Zagłady, wydaje się wyjątkowo nieoczywista, a sposób jej stosowania i późniejszego konceptualizowania wyjątkowo problematyczny. Tym bardziej zastanawiające są ślady powojennej praktyki fotograficznej obecnej wśród byłych więźniów obozów koncentracyjnych – praktyki polegającej na portretowaniu się w pasiaku w profesjonalnym studio fotograficznym. Kilkanaście zdjęć wykonanych w latach 1945–1947 przedstawia ocalonych, którzy zdecydowali się utrwalić swój wizerunek jako byłego więźnia/byłej więźniarki, nawiązując do przedwojennej tradycji portretowej, powtarzając gest założenia obozowego ubrania oraz (być może) doświadczenie bycia fotografowanym/fotografowaną w obozie. Portrety te, zestawione z praktyką wykonywania zdjęć identyfikacyjnych, okazują się materiałem, którego interpretacja problematyzuje kwestię skrajnie różnych sposobów używania fotografii jako z jednej strony instytucjonalnego narzędzia opresji, z drugiej zaś narzędzia indywidualnej konfrontacji z traumatycznym doświadczeniem. Zestawienie zdjęć identyfikacyjnych i fotografii portretowych jest okazją do refleksji nad sposobami używania fotografii w kontekście Zagłady, a tym samym nad kondycją fotograficznego medium