Дезертирство серед українців у польському війську: мотиви, масштаби

Po Pierwszej wojnie światowej i zawarciu szeregu międzynarodowych umów prawnychwiększość ziem zachodnio-ukraińskich została włączona w skład Rzeczypospolitej.Ukraińcy, którzy zgodnie z prawem polskim zostali obywatelami kraju, podlegalirekrutacji do wojska. Zaczynając z 1921 r. na tereny byłego Imperium Rosyjskiego,a z 1922 r. – byłej Monarchii Austro-Węgierskiej została poszerzona praktykaprzeprowadzenia ogólnej rekrutacji do wojska chłopców, którzy skończyli 21 lat.Rekrutów „Rusinów”/„Ukraińców” przeważnie powoływano do służby w piechocie,kawalerii, artylerii, w większości wypadków w centralnych i zachodnich regionach kraju.W wojsku rekruci doznawali twardej rzeczywistości życia wojskowego, co stawało sięprzyczyną dezercji wielu rekrutów bez względu na narodowość. Pewną część zbiegówskładali Ukraińcy. W artykule została podjęta próba analizy zjawiska dezercji Ukraińcówz wojska polskiego w okresie międzywojennym. Wydarzenia wojny polsko-ukraińskiejw latach 1918-1919, stosunek ofi cerów i młodszych ofi cerów do rekrutów, zaopatrzeniematerialne wojskowych, życie prywatne, życie rodzinne stały się głównymi czynnikami,pobudzającymi rekrutów do dezercji. Jednocześnie na podstawie literatury naukowej i materiałów archiwalnych został zbadany stosunek cywilnej ludności ukraińskiej dodezerterów i jego ewolucja w okresie międzywojennym, zostały ustalone głównekraje, dokąd próbowali uciec dezerterzy, ratując się od prześladowań i w poszukiwaniulepszego losu. W artykule również zostały przedstawione główne wnioskii przedsięwzięcia przywódców politycznych i wojskowych Rzeczypospolitej niezbędnedo zwalczania tego haniebnego dla wojska zjawiska.