Glosa aprobująca do wyroku TK z dnia 7 marca 2018 r., sygnatura akt K 2/17

Przedmiotem niniejszej glosy jest przełomowe orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w zakresie jednej z instytucji dawności – prekluzji. Problematyka ta w polskim prawie administracyjnym ciągle należy do spornych, a prezentowane poglądy często znacząco różnią się do siebie. Glosowane orzeczenie zasługuje na uwagę, gdyż od dawna w polskim orzecznictwie nie zostało wprost powiedziane, że reguły obowiązujące w prawie cywilnym (powszechnym) nie mogą być wprost aplikowane w prawie publicznym (szczególnym). Stawiana jest w nim teza, że uzasadnienie instytucji dawności nie może być w prawie publicznym identyczne jak w prawie prywatnym, gdyż w tym pierwszym stosunki prawne mają charakter horyzontalny, a w drugim wertykalny. Wskazana nierównorzędność uczestników stosunku prawnego oraz posiadanie zawodowego aparatu urzędniczego dbającego o interesy Państwa, w tym majątkowe, sprawia, że klasyczne uzasadnienie instytucji dawności, w szczególności funkcja stabilizacyjna i dowodowa nie są wystarczającym uzasadnieniem skorzystania z prekluzji. Jest to tym bardziej zasadne gdy publicznoprawna ingerencja w prawa własności następuje bez należytych uprawnień gwarancyjnych.