Symbolika eklezjalna Jerozolimy a polemika antydonatystyczna w Afryce Rzymskiej

Prezentowany artykuł przedstawia, w jakim zakresie chrześcijańscy pisarze rzymskiej Afryki posługiwali się metaforą Jerozolimy w trakcie prowadzenia polemiki z donatystami. Wiadomo, że kluczowym punktem w tej dyskusji była kwestia eklezjologiczna. Niewątpliwie w literaturze patrystycznej pojawiało się wiele figur Kościoła, lecz wydaje się, że symbol Jerozolimy cieszył się największą popularnością. Miasto Boże, jako obraz Kościoła, jawiło się w swojej ziemskiej i niebiańskiej rzeczywistości. Zawierało w sobie zarówno sferę historyczną jak i transcendentną. W procesie swojego formowania się w północnej Afryce eklezjologia nabierała specyficznych rysów. Były to elementy, które donatyści często przyswajali sobie i dostosowywali do swoich przekonań. Refleksje Tykoniusza i Optata z Milewy nabrały w tym kontekście szczególnego znaczenia. W pewnym sensie stanęły one u początków katolickiej wizji niektórych prawd o Kościele. W swojej argumentacji natomiast św. Augustyn z Hippony umieścił konflikt z donatystami nie tylko na płaszczyźnie praktycznej czy dyscyplinarnej, ale przede wszystkim na poziomie doktrynalnym. Eklezjologia biskupa Hippony ma zwarty i konsekwentny charakter. Ten wielki Ojciec Kościoła osadził swoją refleksję na fundamencie biblijnym i prawowierności doktryny. W literaturze antydonatystycznej można zauważyć pewne preferencje, jeśli chodzi o wybór świadectw biblijnych stosowanych przez różnych autorów jako argumenty lub ilustracje nauczania o powszechności Kościoła. Konkretny i duchowy obraz Jerozolimy odgrywał tutaj kluczową rolę.