Open Access
Winieta latarni morskiej w La Coruña na mapie Beatusa z Burgo de Osma w kontekście symboliki wczesnochrześcijańskiej
Author(s) -
Piotr Kochanek
Publication year - 2019
Publication title -
vox patrum
Language(s) - Polish
Resource type - Journals
eISSN - 2719-3586
pISSN - 0860-9411
DOI - 10.31743/vp.4047
Subject(s) - theology , physics , philosophy
Niniejszy artykuł porównuje winietę latarni morskiej z La Coruña, która znajduje się na mapie Beatusa z Burgo de Osma, z latarniami morskimi wyrzeźbionymi na reliefach sarkofagów i płyt nagrobnych w epoce cesarstwa rzymskiego oraz z winietami tejże latarni na innych zachowanych mapach średniowiecznych. W ten sposób starano się wskazać na ideowe pokrewieństwo pomiędzy tymi elementami. Latarnia morska na reliefach pogańskich sarkofagów jest symbolem szczęśliwego portu, do którego zmierza ludzka dusza. Z kolei latarnia morska na chrześcijańskich płytach grobowych, odnalezionych w rzymskich katakumbach, jest symbolem zbawienia, taktowanym niekiedy jako ekwiwalent krzyża. Latarnia na mapie z Burgo de Osma znajduje się na zachodnich kresach znanego wówczas świata, które to obszary były najbardziej oddalone zarówno od ogrodu w Edenie na Wschodzie, jak i od Jerozolimy, miejsca zbawczego dzieła Chrystusa. Były to więc tereny duchowego mroku, dokąd zgodnie z tradycją Jakub Starszy przyniósł światło Ewangelii. Wraz z nim na obszarach, gdzie dotąd panowała śmierci, zapłonęła nadzieja zbawienia, czego graficznym wyrazem na analizowanej mapie Beatusa jest zestawienie latarni morskiej z sanktuarium Apostoła. W ten sposób na kresach Zachodu powstała najpierw bezpieczna duchowa przystań, a później wielkie centrum pielgrzymkowe, rozświetlające duchowe mroku tej peryferyjnej części ówczesnego świata. Nie przypadkiem mapa ta została wykonana w kręgu klasztornej kultury benedyktyńskiej, która przechowywała pieczołowicie dawną chrześcijańską tradycję.