Il soggiorno di sant’Ilarione di Gaza in Dalmazia secondo La vita s. Hilarionis di san Girolamo

Opis pobytu mnicha Hilariona w Dalmacji, przekazany przez św. Hieronima w Vita S. Hilarionis, zdaje się zawierać i streszczać wszystkie główne przesła­nia i treści, które znajdują się w tej biografii świętego mnicha palestyńskiego: poszukiwanie samotności i bycia nieznanym pośród ludów w dalekich stronach, niemożność ukrycia się w imię miłości, Boża moc działająca poprzez wielkie cuda, która świadczy o tym, że w wiernym i rozmodlonym, pokutującym mnichu, pełnym pokory względem Boga i bliźniego jest obecny Pan, objawiający swoją chwałę za jego pośrednictwem. Nie bez znaczenia jest fakt, iż Hieronim nawiązuje tu wyraźnie do znanych fragmentów Ewangelii, które podkreślają znaczenie wiary mnicha. Święty konty­nuuje dzieło Chrystusa na ziemi i jawi się jako “alter Christus”. Zwycięstwo od­niesione nad morskim potworem jest zwycięstwem nad złem, diabłem i śmiercią. Panowanie nad siłami natury, w naszym przypadku: nad żywiołem rozhuczanego morza, które grozi zniszczeniem ziemi i ludzi, staje się przez Chrystusa, z Chry­stusem i w Chrystusie zwycięstwem życia nad pierwotnym chaosem i grzechem pierworodnym. Hilarion jawi się więc jako żyjąca „Ewangelia”, która głosi i jed­nocześnie objawia tajemnicę Królestwa istniejącego już wśród ludzi. W tych krótkich fragmentach ujawnia się także wielka erudycja Hieronima oparta na znajomości kultury klasycznej. Wydaje się, że właśnie na tych stro­nicach poświęconych ojczyźnie – Dalmacji – Hieronim złożył największy hołd temu palestyńskiemu mnichowi.