Znaczenie „procesu lekarzy” przed Amerykańskim Trybunałem Wojskowym nr 1 w Norymberdze dla prawnokarnej oceny eksperymentów badawczych

Artykuł poddaje analizie znaczenie tzw. procesu lekarzy przed Amerykańskim Trybunałem Wojskowym nr 1 w Norymberdze z perspektywy prawa karnego. Przedmiotem tego procesu, zakończonego wyrokiem z 19 i 20 sierpnia 1947 r., była odpowiedzialność karna sprawców eksperymentów prowadzonych w hitlerowskich obozach koncentracyjnych. Przyjęta w wyroku ATW nr 1 kwalifikacja prawna uznała te praktyki za sposób popełnienia zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości. Znalazła ona kontynuację w prawie konfliktów zbrojnych, chociaż nie powiodły się próby szerszej kryminalizacji w prawie międzynarodowym badawczego wykorzystania człowieka. Proces norymberski ukazał zarazem nieadekwatność klasycznych instytucji wyłączających bezprawność czynu do eksperymentu badawczego, dając podstawy dla wykształcenia się szczególnych warunków dopuszczalności badań medycznych opartych na zasadzie prymatu człowieka nad interesami zbiorowymi.