Prawo naturalne jako prawo kultury w ujęciu Gustawa Radbrucha

Doniosła rola prawa naturalnego wiąże się z dążeniem człowieka do urzeczywistnienia sprawiedliwości. Od czasów najdawniejszych jest ono pojmowane jako najbardziej doskonały sposób uregulowania stosunków międzyludzkich. Szczególne miejsce w dyskusji toczącej się wokół istoty prawa naturalnego zajmuje stanowisko Gustawa Radbrucha. Zgodnie ze sformułowaną przez niego koncepcją czterech światów prawo naturalne jest dziełem, które powstaje w wyniku twórczej działalności człowieka żyjącego w świecie przyrody, ale dążącego do realizacji ideałów (wyższych wartości). Jest ono elementem powstającego w ten sposób świata kultury jako rezultatu ludzkich działań. Prawo naturalne jest zatem dziełem kulturowym, wynikiem twórczej działalności człowieka, dla której punktem odniesienia jest sprawiedliwość. Ten wybitny prawnik i myśliciel odchodzi zatem od ujęć tradycyjnych, w których za źródło tego prawa uznaje się naturę człowieka lub Boga.Koncepcja G. Radbrucha wpisuje się w nurt myślenia prawnonaturalnego, który ukształtował się pod koniec XIX wieku wraz ze stworzonymi wówczas pierwszymi teoriami prawa naturalnego o zmiennej treści. Przebudowały one dotychczasowy sposób myślenia, prezentując ujęcie, w którym jest ono pojmowane jako dzieło ludzkie, porządek tworzony przez człowieka jako istotę zdolną do samokreacji.