Zakres podmiotowy normy zapisanej w art. 178 pkt 2 k.p.k. dla spowiedzi odbywanej w przestrzeni uregulowanej prawem Kościoła rzymskokatolickiego

Art. 178 pkt 2 k.p.k., w którym zapisano: „Nie wolno przesłuchiwać jako świadków duchownego co do faktów, o których dowiedział się przy spowiedzi”, odwołuje się do ogólnego terminu „duchowny”. W związku z tym stosowanie bezwzględnego zakazu dowodowego, o którym mowa w przedmiotowym przepisie, wobec dowodów powstałych przy okazji realizacji praktyk religijnych w Kościele rzymskokatolickim napotyka trudności. Problem ten potęguje również fakt, że w polskim systemie prawa kryteria pozwalające zdefiniować pojęcie „duchowny” nie są jednolite. Badania przeprowadzone na potrzeby niniejszego artykułu pokazują, że doktryna, dokonując wykładni art. 178 pkt 2 k.p.k., skoncentrowała się na nielicznych normach wewnętrznego prawa Kościoła łacińskiego (tzn. na: kan. 965 i 966 CIC), pomijając to, co na temat spowiedzi i osób ją sprawujących zawarte jest w całym systemie prawa Kościoła katolickiego. Wskutek takiej interpretacji okazało się, że zbiór desygnatów pojęcia „duchowny” zapisanego w art. 178 pkt 2 k.p.k. został znacznie ograniczony ze szkodą dla konstytucyjnych praw członków Kościoła katolickiego. W związku z tym autor niniejszego opracowania, chcąc sprowadzić na nowe tory dyskusję nad zakazem przeprowadzenia dowodu z przesłuchania duchownego z wiedzy o faktach uzyskanych przy spowiedzi, wyszedł poza powszechnie cytowane w literaturze przedmiotu przepisy CIC. Spojrzenie na cały system prawa Kościoła rzymskokatolickiego pozwoliło sformułować propozycję interpretacji art. 178 pkt 2 k.p.k. pod kątem zakresu podmiotowego przedmiotowego artykułu, lepiej odpowiadającą ratio legis normy w nim zapisanej. Ponadto dostarczyło kolejnych argumentów potwierdzających zasadność formułowanych w literaturze wniosków de lege lata i de lege ferenda o objęcie zakresem podmiotowym art. 178 pkt 2 k.p.k. innych osób niż czyni to przeważnie doktryna, w tym m.in. tzw. uczestników koniecznych spowiedzi.