Dziewiętnastowieczne tłumaczenia Kodeksu Napoleona wobec tradycji polskiej terminologii prawnej

W artykule podjęto zagadnienie trwałości polskiej terminologii prawnej w kontekścieprzemian zachodzących w prawodawstwie w pierwszej połowie XIX w. po wprowadzeniuKodeksu Napoleona jako prawa powszechnego obowiązującego w Księstwie Warszawskim.Badaniami objęto słownictwo terminologiczne z trzech pól tematycznych: OPIEKA, RODZINAi ROZWÓD. Leksykę związaną z tymi pojęciami prawnymi, obecną w tłumaczeniachKodeksu Napoleona, skonfrontowano z terminami używanymi w prawie polskim od czasównajdawniejszych do końca XVIII w. Biorąc pod uwagę tożsamość wyrażeń językowych,a nie ich odnośność pojęciową, stwierdzono duży udział leksyki prawnej wykazującejstabilność: 44% terminów użytych w przekładach Kodeksu Napoleona znanych byłow dawnej polskiej terminologii prawnej. Z przeprowadzonych badań wynika, że XIX-wiecznytłumacz francuskiego prawa, które w sferze pojęciowej zrywało z dotychczasową tradycjąprawną Rzeczypospolitej szlacheckiej, opierał się w znaczącym stopniu na zastanej leksyce.Zauważono również, że stabilność charakteryzuje przede wszystkim terminy syntetycznewyrażające podstawowe pojęcia prawne, natomiast wśród terminów nowych dominująwielowyrazowe korelaty bardziej złożonych pojęć prawnych.