Trzy figury służącego w Lalce Bolesława Prusa

Bolesław Prus wypracował w Lalce trzy sposoby przedstawiania i opowiadania o osobachdrugiego planu, mimo pozornego lekceważenia znaczenia służby w życiu miasta i jegomieszkańców. Pisarz opisuje starą służbę, pozostającą tłem niewidocznym i nastawioną wyłączniena dogadzanie zachciankom chlebodawcy, i dwa nowe typy służącego, domagającesię uznania własnej podmiotowości, własnej wartości, szczególnie na tle zdegenerowanejarystokracji. Różnice te są widoczne także na poziomie językowym. Służba tradycyjnaposługuje się skonwencjonalizowanym językiem, a charakterystyka postaci sprowadzasię do kilku określeń przymiotnikowych, zwyczajowo stosowanych przy opisach tego typubohatera. Służący drugiego rodzaju posługuje się zindywidualizowanym językiem. Autorczęściej oddaje mu głos, więc, choć nie otrzymujemy wyczerpującego opisu bohatera, możnao charakterze takiej postaci wnioskować z jej wypowiedzi. Najpełniejszy opis zyskałsłużący trzeciego rodzaju. Prus nie tylko scharakteryzował tę postać, ale i wyposażył jąw umiejętność posługiwania się poprawnym językiem, maniery i pewność siebie, którebardziej odpowiadają pracodawcy niż służbie. Służba w Lalce najczęściej stanowi elementświata przestawionego, czasami komentuje poczynania głównych bohaterów, wyjątkowoznajduje się w centrum zainteresowania.Słowa kluczowe: