„Pasyje amorata” , czyli o przejawach mody językowej w piśmiennictwie czasów saskich

Celem rozważań podjętych w artykule było zwrócenie uwagi na szerzącą się w I połowie XVIII wieku modę językową przejawiającą się w użyciu niewystępujących wcześniej w polszczyźnie słów amorat i amoratka, a także rozpowszechnieniu się pod wpływem języka francuskiego nowego znaczenia wyrazu pasyja rozumianego jako namiętność. Analiza frekwencyjna różnogatunkowych tekstów z tego okresu przeprowadzona w trakcie badań nad sposobem ujmowania tematyki miłosno-erotycznej w czasach saskich pokazała, że w obliczu zmian obyczajowych i mentalnych szukano nowych możliwości wyrażania emocji. Język uczuć modyfikował się m.in. pod wpływem popularności określonych lektur, przede wszystkim romansów (głównie tłumaczonych z francuskiego i włoskiego), które czytali, pisali i przekładali  zarówno mężczyźni, jak i kobiety, które po raz pierwszy na taką skalę podejmowały aktywność literacką. Przeprowadzone badania miały na celu poszerzenie współczesnej wiedzy o stanie polszczyzny w późnym baroku i wzbogacenie wyekscerpowanego materiału do powstającego słownika języka polskiego XVII i XVIII wieku. Jednocześnie potwierdziły, że o zjawisku mody językowej można mówić także w odniesieniu do języka epok dawnych, a słownictwo występujące w utworach literackich oddziaływało na inne gatunki piśmiennictwa takie jak list, diariusz czy pamiętnik.