
Fiodor M. Dostojewski wobec problemu śmierci i nieśmiertelności
Author(s) -
Michał Kruszelnicki
Publication year - 2018
Publication title -
humanistyka i przyrodoznawstwo
Language(s) - Polish
Resource type - Journals
eISSN - 2956-3836
pISSN - 1234-4087
DOI - 10.31648/hip.422
Subject(s) - theology , philosophy , physics , crystallography , chemistry
Tekst poświęcony jest problemowi śmierci i nieśmiertelności w twórczości Fiodora Dostojewskiego. Rosyjski pisarz przedstawiany jest jako człowiek głęboko rozdarty, pełen dręczących wątpliwości co do sensu śmierci i kształtu życia pozagrobowego, których do końca nie udało mu się przezwyciężyć. Analiza fragmentów Zbrodni i kary, Idioty, Biesów, Braci Karamazow oraz opowiadań: Sen śmiesznego człowieka i Bobok prowadzi do dwóch głównych wniosków. Po pierwsze, najbardziej spektakularni bohaterowie Dostojewskiego nadają różny sens idei nieśmiertelności i rozmaicie interpretują zjawisko śmierci, lecz jedno ich łączy: śmierć i życie pozagrobowe nie stanowi dla nich, jak dla większości ludzi, problemu czysto abstrakcyjnego, obojętnego i odległego, lecz staje się dylematem dręczącym całą ich istotę, ciało i duszę, który trzeba albo definitywnie rozwiązać, albo przestać żyć. Po drugie, to, co Dostojewski z trudem osiągał porywami wiary i pobożności, tworząc postaci spokojnie pogodzone ze śmiercią, będące wcieleniem jego jasnego, chrześcijańskiego światopoglądu, dekonstruował zarazem wypowiedziami innych swoich bohaterów, które odzwierciedlały nieprzeparte wątpliwości, strach i chorobliwe fantazje pisarza na temat śmierci i tego, co dzieje się po niej.