„A może jednak wątpię w tę wojnę, tak samo jak wątpię w istnienie wielkich gadów? […]”. Świat (p)o wojnie w poezji Tomasza Pietrzaka

Artykuł ma na celu przybliżenie tomiku Tomasza Pietrzaka Pospół, w którym pamięć o Zagładzie została skorelowana ze śląskimi wątkami. W omawianych wierszach ślady tragicznej przeszłości – nadal istniejące w rzeczywistości – widoczne są w ciągle aktualnych napięciach społecznych, psychicznych oraz w próbach integracji wspomnień wydarzeń granicznych. Autorka pokazuje dostrzegalną w tych utworach procesualność pamięci o wydarzeniu krańcowym. Pierwszy etap wiąże się z wpisywaniem Zagłady w formę opowiadanej klechdy, co ma umożliwić zbudowanie dystansu do przekazanej, traumatycznej przeszłości. Również w tym wariancie pojawia się intensywna współzależność wydarzenia krańcowego oraz przyrody. Poeta wykorzystuje ludowy rytuał dziadów, który staje się szczególnego rodzaju przywołaniem zmarłych, by spróbować oswoić i zrozumieć przeszłość. Następny opisywany przez autorkę etap odnosi się do postrzegania Zagłady w perspektywie środowiskowej i geologicznej. Odtwarzanie tragicznej przeszłości dokonuje się przez ukierunkowanie na krajobraz, który gromadzi w sobie pozostałości przechowywane nadal przez ziemię. Autorka podkreśla także następującą po tym muzealizację Zagłady, co ma być ostatnim przekształceniem się pamięci przed nastaniem kolejnej wojny.