Репрезентации и попытки осмысления Холокоста в романах братьев Стругацких среднего периода

Artykuł poświęcony jest reprezentacjom Holokaustu w powieściach braci Strugackich i podejmowanym przez nich próbom ich interpretacji. Chociaż twórczość Strugackich na ogół zaliczana jest do fantastyki naukowej, to już od początku lat 60. ubiegłego stulecia ich najważniejsze utwory podejmowały problematykę alegoryczną, filozoficzną i społeczną. Występujące w nich nawiązania do Holokaustu należą do najbardziej znaczących w literaturze rosyjskiej. Autor artykułu skupia uwagę na trzech powieściach Strugackich (Próba ucieczki, Ślimak na zboczu, Pora deszczów) ze środkowego okresu ich aktywności. Analizuje odwołania do obozów koncentracyjnych, masowych mordów, cierpień i nieodwracalności utraty, dowodząc, że każde odwołanie potwierdza niemożność wyrażenia niewyrażalnego. We wszystkich tych utworach Strugaccy za jedyny możliwy wybór etyczny uznają opór przeciwko społecznej i technologicznej machinie przymusu i przemocy, chociaż opór ten wydaje się z góry skazany na porażkę.