Międzynarodowe i ponadnarodowe uwarunkowania penalizacji nielegalnego wywozu dobra kultury z terytorium państwa uprawnionego

W artykule omówiono międzynarodowe i ponadnarodowe uwarunkowania penalizacji nielegalnego wywozu dobra kultury z terytorium państwa uprawnionego. Tekst został podzielony na cztery części. W pierwszej, o charakterze wprowadzającym, wskazano akty prawa międzynarodowego, które zostały opracowane w celu ograniczenia nielegalnego wywozu dóbr kultury za granicę i ograniczenia funkcjonowania nielegalnego rynku dzieł sztuki. Z jednej strony wskazano na konieczność wprowadzania do systemów wewnętrznych mechanizmów kontrolnych uniemożliwiających nielegalny wywóz dóbr kultury poza granice państwa. Z drugiej podkreślono znaczenie krajowych środków ochronnych przyjmowanych w celu przeciwdziałania nabywaniu dóbr kultury nielegalnie wywiezionych z terytorium innego państwa. Zwrócono uwagę na związane z przestępstwem nielegalnego wywozu dobra kultury za granicę przestępstwa kradzieży, fałszowania dokumentów, paserstwa, nielegalnego handlu dobrami kultury, w tym zwłaszcza ich importu, eksportu oraz wprowadzania do obrotu. Wskazano instrumenty, jakie w celu przeciwdziałania nielegalnemu wywozowi dóbr kultury z terytorium państwa zostały przyjęte w ramach współpracy między państwami członkowskimi UE. Szczegółowe uwagi dotyczące przeciwdziałania nielegalnemu wywozowi dóbr kultury z terytorium państwa uprawnionego między państwami członkowskim UE zostały omówione w punkcie drugim publikacji. W punkcie trzecim problem nielegalnego wywozu dobra kultury z terytorium państwa członkowskiego poddano analizie z perspektywy prawa krajowego. Skoncentrowano się przede wszystkim na warunkach ustalenia indywidualnej odpowiedzialności prawnej sprawcy nielegalnego wywozu dobra kultury oraz rodzaju i wysokości kary wymierzanej w rezultacie takiego zachowania. Punkt czwarty zawiera wnioski. Za kluczowe należy uznać stwierdzenie, że współczesny racjonalny prawodawca w celu wypracowania optymalnej ochrony prawnej nie może ograniczać się tylko do uwzględniania wzorców funkcjonujących w ramach krajowego porządku prawnego. W tym kontekście wzrasta znaczenie funkcji unifikacyjnej prawa, która pozwala wprowadzić jednolite standardy ochrony, dzięki czemu w skali międzynarodowej i ponadnarodowej dochodzi do wzmocnienia ochrony dóbr kultury przed ich nielegalnym wywozem poza granice państwa uprawnionego.