"...Kościół tak niezwykle zły, że zdaje się być oborą", czyli jak przekonać luteranów do wizyty w brzydkim kościele.

"...Kościół tak niezwykle zły, że zdaje się być oborą", czyli jak przekonać luteranów do wizyty w brzydkim kościele. Problem wyglądu i lokalizacji świątyni w kazaniu konsekracyjnym pielgrzymkowego kościoła granicznego w Cigacicach (1655, wyd. 1665). Artykuł poświęcony jest problemowi niedogodnej lokalizacji kościoła i jego brzydoty jako czynników potencjalnie zniechęcających wiernych do jego odwiedzania, oraz próbom ich dyskursywnego przezwyciężenia. Podstawą źródłową artykułu jest opublikowane w 1665 r. kazanie pastora Zachariasa Textora na okazję poświęcenia granicznego kościoła pielgrzymkowego położonego w odludnym Lesie Cigacickim w Marchii Brandenburskiej. Wedle słów kaznodziei była to budowla tak skromna, że pielgrzymom – luteranom z sąsiedniego księstwa głogowskiego, gdzie ich kult był zakazany – przypominała ona raczej oborę niż kościół. Artykuł zawiera rekonstrukcję wykładu Textora mającego na celu pozytywną reinterpretację negatywnych cech świątyni, przeprowadzoną w oparciu o historię biblijnego Jakuba (Rdz 28). Analiza wywodu Textora pozwala lepiej zrozumieć znaczenie budowli kościelnej i jej wyposażenia w specyficznej kulturze pielgrzymkowej śląskich luteranów, kształtującej się po wojnie trzydziestoletniej, dając podstawy do pełniejszej interpretacji związanych z nią dzieł architektury i sztuki. Artykuł wzbogacają liczne cytaty z kazania, w tym obszerne fragmenty unikatowego opisu nieistniejącej od stuleci prowizorycznej świątyni.