Biến động các địa hệ trong Holocen ở khu vực đới bờ châu thổ sông Hồng

Địa hệ là một hệ thống điều kiện tự nhiên được tích hợp giữa tướng trầm tích và các hệ sinh thái theo thời gian và không gian trong mối quan hệ với sự thay đổi mực nước biển, biến đổi khí hậu và chuyển động kiến tạo. Nói một cách khác địa hệ là một đơn vị điều kiện tự nhiên chứa đựng mối quan hệ nhân- quả giữa hệ sinh thái và tướng trầm tích, trong đó tướng trầm tích là nguyên nhân còn hệ sinh thái là kết quả. Trong Holocen có 3 pha thay đổi mực nước biển: (1) Pha biển tiến Flandrian (10-5ka BP); (2) Pha biển thoái Holocen giữa - muộn (5-1ka BP) và (3) Pha biển dâng từ 1ka BP đến nay. Quá trình trầm tích của đới bờ châu thổ Sông Hồng diễn ra theo quy luật cộng sinh tướng theo thời gian và theo không gian và tạo thành 3 nhóm địa hệ và 8 địa hệ.  Mỗi một kiểu tướng trầm tích sẽ tương ứng với một địa hệ. Mỗi một địa hệ sẽ có một hay nhiều hệ sinh thái. Trong nhóm địa hệ biển tiến Holocen sớm-giữa đã hình thành 2 địa hệ tiêu biểu: (1) Địa hệ tướng sét đầm lầy ven biển- hệ sinh thái rừng ngập mặn; (2) Địa hệ tướng sét xám xanh vũng vịnh-hệ sinh thái thủy sinh vũng vịnh và động vật thân mềm bám đáy. Ngược lại trong pha biển thoái Holocen giữa - muộn có 2 nhóm địa hệ: (1) Nhóm địa hệ châu thổ ngầm chôn vùi Holocen giữa - muộn (Q22-3) và (2) Nhóm địa hệ châu thổ hiện đại biển thoái Holocen muộn. Nhóm địa hệ tướng bột sét châu thổ ngầm bị chôn vùi Holocen giữa-muộn (Q22-3) - HST biển ven bờ. Nhóm địa hệ châu thổ hiện đại gồm 4 địa hệ (1) Địa hệ tướng giồng cát đồng bằng châu thổ cao - HST đồng lúa và dân cư; (2) Địa hệ tướng  bột sét bãi bồi đồng bằng châu thổ cao- HST đồng lúa và hoa màu; (3) Địa hệ tướng giồng cát đồng bằng châu thổ thấp - HST đồng lúa và dân cư; (4) Địa hệ tướng  sét bột bãi bồi đồng bằng châu thổ thấp- HST đồng cói, HST đầm nuôi tôm và HST rừng ngập mặn bãi gian triều; (5) Địa hệ tướng cát bùn và sét châu thổ ngầm hiện đại- HST ngao sò bãi triều cát,HST cồn cát-lagoon cửa sông - HST biển nông ven bờ.