ŞAHSEVEN TÜRKLERİNDEN ATASÖZÜ VE DEYİM ÖRNEKLERİ

Atasözleri; toplumların uzun süren gözlem ve deneyimleri sonucu ürettikleri, genelgeçer yargılar içeren, sözlü kültür mirası içinde yeralan, yol gösterici ve öğüt verici, halka mal olmuş anonim kalıp sözlerdir.Deyimler ise gerçek anlamından kısmen veya tamamen uzaklaşmış, ilgiçekici bir anlam taşıyan kalıplaşmış söz öbekleridir. Atasözleri ve deyimler; Türklerin evren algısını, dünya görüşünü, düşünce ve hayat tarzını enseçkin bir biçimde ortaya koyan ürünlerdir. Türk dünyasının ve Türklükbiliminin yeteri kadar gün yüzüne çıkarılmamış bir parçası olan ŞahsevenTürkleri, günümüzde İran’ın Erdebil, Doğu Azerbaycan ve Zencan eyaletlerinde yaşayan ve yaylak kışlak hayatı süren bir Türk topluluğudur.Büyük bir bölümü XVI. yüzyılda Anadolu coğrafyasından aşiretler hâlinde göç eden Oğuz Türklerinden oluşan Şahsevenler, hâlihazırda İran’daKaşkay Türklerinden sonra yaylak kışlak hayatı süren ikinci büyük Türktopluluğudur. Bu çalışmada, öncelikle Şahseven Türkleri hakkında kısacabilgi verilmiş ve atasözleri ve deyimlerle ilgili genel tanımlar sunulmuştur. Daha sonra 2018 ve 2019 yılları arasında yapılan alan araştırmalarıneticesinde Erdebil, Doğu Azerbaycan ve Zencan’da yaşayan ŞahsevenTürklerinden derlenen 109 atasözü ve 113 deyim incelenmiştir.Kaynakkişilerden derlenen deyim ve atasözleri, çeviri yazı alfabesine aktarılmışve bu hâliyle yapı ve kavram bakımından ele alınmıştır. Çalışmanın sonuçbölümünde, Şahseven atasözleri ve deyimleriyle ilgili genel bir değerlendirme yapılarak Şahseven Türklerinden derlenen deyim ve atasözleriTürkiye Türkçesine aktarılıp alfabetik olarak sıralanmıştır.